Stemmen op de leider? Het belang van lijsttrekkers in Nederland
Datum: | 06 oktober 2025 |

Met nog een paar weken te gaan tot de verkiezingen is er geen ontkomen aan de lijsttrekkers. In talkshows, dagbladen, op TikTok en Instagram: ze zijn alomtegenwoordig. Campagnes draaiden altijd al deels om de persoon – van ‘laat Lubbers zijn karwei afmaken’ in 1986, ‘Kies Kok’ in 1994, tot ‘Betrokken, Betrouwbaar, Balkenende’ in 2003 – maar de personalisering in de politiek is sindsdien verder toegenomen, kijk maar naar het recente succes van NSC (Pieter Omzigt), FvD (Thierry Baudet) en BBB (Caroline van der Plas). Je zou haast gaan denken dat kiezers in ons land inmiddels in grote mate vallen voor ‘de leider’. Maar hoe belangrijk is die lijsttrekker daadwerkelijk voor de stemkeuze van kiezers in Nederland? Janka Stoker, Harry Garretsen en Maite Laméris gaan in op deze vraag in hun artikel voor het derde verkiezingsnummer van De Hofvijver.
Onderzoek toont aan dat partijleiders en de hen toegedichte eigenschappen inderdaad een belangrijke en directe rol kunnen spelen in het mobiliseren van kiezers om te gaan stemmen en dus in het verklaren van partijvoorkeuren en stemgedrag. Deze invloed heeft niets met de inhoud te maken, uiterlijk speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol. Wil je meer weten over hoe dit zit? Lees dan het volledige artikel op de website van het Montesquieu Instituut.