Vakdidactiek biologie: Leren denken als een bioloog

Project onder begeleiding van Deniz Haydar (d.haydar rug.nl)

In de biologielessen in het voortgezet onderwijs leren de leerlingen expliciet over biologische concepten zoals DNA-transcriptie, fotosynthese, het afweersysteem en de werking van de lever. Deze concepten leren ze wendbaar toepassen binnen verschillende contexten: zo is genexpressie een mogelijk kernconcept binnen contexten die gaan over erfelijke afwijkingen en bijbehorende ziektebeelden, maar ook in contexten over genetisch gemodificeerde voedselgewassen.

Om de betekenis van biologische concepten te kunnen vatten en toe te kunnen passen moeten leerlingen ook leren denken als een bioloog: biologen denken in systemen, ze denken ecologisch, evolutionair, over vorm en functie en ze gebruiken diagrammen en figuren om dit denken te stimuleren. Dit denken als een bioloog leren ze veelal impliciet. Biologisch denkenis een onderdeel van wetenschappelijke geletterdheid, en helpt leerlingen in hun ontwikkeling tot volwassenen die kritisch kunnen denken en weloverwogen beslissingen kunnen nemen ten aanzien van hun eigen gezondheid, die van de mensen om hen heen en voor de maatschappij.

De verschillende aspecten van biologisch denken vormen een uitstekend uitgangspunt voor een promotie-onderzoek dat niet alleen bijdraagt aan de wetenschappelijk kennisbasis van de biologie-didactiek, maar ook een directe toepassing heeft in het biologie-onderwijs.