Maatschappijleer/-wetenschappen

Maatschappijleer en -wetenschappen gaan, zoals de naam al zegt, over de verschillende aspecten van de maatschappij. Binnen deze vakken zijn een groot aantal onderwerpen te onderzoeken. Deze onderwerpen hebben vooral te maken met het gedrag en handelen van mensen en welke maatschappelijke problemen dit teweeg kan brengen. Bij maatschappijleer en maatschappijwetenschappen wordt dus het gedrag van groepen mensen onderzocht.

Vormen van onderzoek

Bestaande data

Als je kiest voor een onderwerp dat onder het vak maatschappijleer of -wetenschappen valt, dan zijn er veel verschillende manieren om je onderzoek uit te voeren. Soms is het gebruik maken van bestaande data al voldoende voor het beantwoorden van je onderzoeksvraag. Hierbij verzamel je bronmateriaal, zoals statistische gegevens van het Centraal Bureau van de Statistiek of andere gegevensbanken en informatiesystemen. Ook kun je gebruik maken van:

• Wetenschappelijke literatuur
• Kranten
• Artikelen uit tijdschriften
• Encyclopedieën
• Internet.

Deze bronnen ga je dan bekijken, doorlezen en analyseren om een antwoord te vinden op je vraag. Zo kun je bijvoorbeeld onderzoek doen naar burn-outs in de maatschappij.

Interviews

Het is ook mogelijk om zelf aan de slag te gaan door bijvoorbeeld mensen te interviewen. Bij interviews stel je iemand vragen die je van tevoren hebt opgesteld of maak je gebruik van bepaalde onderwerpen die je aan bod wil laten komen. Een interview is handig als je dieper wilt graven en meer te weten wil komen over de meningen, gevoelens of motieven van mensen. Interviews kosten wel veel tijd om te verwerken en zijn dus niet geschikt als je grote groepen wil bestuderen. Een voorbeeld van een onderwerp waarbij je interviews kan gebruiken is de ervaringen van mensen in de Tweede Wereldoorlog. In dit onderzoek ga je in op gevoelens van mensen, dus dan is een interview vaak beter dan een enquête. Meer informatie over interviews kun je hier vinden.

Observaties

Daarnaast kun je ook gebruik maken van observaties. Met observaties kun je erachter komen hoe mensen zich in bepaalde situaties gedragen zonder dat je zelf ingrijpt in de situatie of vragen stelt. Het voordeel is dat je hiermee zicht krijgt op het werkelijke gedrag van mensen en daarbij ook het gedrag waar mensen zelf niet bewust van zijn. Bij onderzoeken met kinderen en op scholen wordt er vaak gebruik gemaakt van observaties. Er kan dan bijvoorbeeld gekeken worden hoe een leerkracht reageert op het vertoonde gedrag van kinderen in de klas.

Enquêtes afnemen

Een andere optie is het afnemen van een enquête om data te verzamelen Een enquête is een handig instrument als je iets wilt weten over grote groepen mensen, zoals koopgedrag of partijvoorkeuren. Je neemt de enquête af bij een representatief deel van deze groep mensen. Een enquête kan op verschillende manieren plaatsvinden:

• Face-to-face
• Online
• Schriftelijk
• Telefonisch

Hier kun je tips vinden over hoe je het maken en afnemen van een enquête aanpakt.

Sociale experimenten

Daarnaast is het doen van sociale experimenten ook een vorm van onderzoek dat bij maatschappijleer en -wetenschappen past. Hierbij laat je een aantal proefpersonen een door jou bedacht experiment uitvoeren en ga je dat observeren en analyseren. Ook kun je je proefpersonen indelen in twee groepen en bij een van de groepen een interventie inzetten, zoals een nieuw leesprogramma in het onderwijs. Vervolgens onderzoek je of die interventie voor een vooruitgang in de leesvaardigheid zorgt. Een ander voorbeeld van een sociaal experiment is het beroemde experiment van Asch.

Analyses

Als laatste kunnen analyses van sociale netwerken ook gebruikt worden bij een onderzoek dat onder maatschappijleer en maatschappijwetenschappen valt. Zo kun je pestnetwerken in de klas in kaart brengen via sociale-netwerkanalyses. Het maken van dit soort analyses wordt gedaan door middel van een speciaal programma genaamd UCINET.

Vragen?

Mail naar gammasteunpunt rug.nl.