Filosofische filmwijzers

Films zijn niet alleen leuk om te kijken, ze kunnen je ook aan het denken zetten. Daarom heeft het Alfasteunpunt van de Rijksuniversiteit Groningen een drietal ‘filosofische filmwijzers’ ontwikkeld. Deze filmwijzers koppelen het kijken van een film aan het stellen en beantwoorden van filosofische (onderzoeks)vragen. Deze filmwijzers kunnen door (filosofie)docenten gebruikt worden om aan de hand van een prikkelende film filosofische thema's te bespreken in de les. De eerste drie filmwijzers gaan over ethiek en wijsgerige antropologie, sociale en politieke filosofie en wetenschaps- en taalfilosofie en zijn geschikt voor de bovenbouw havo en vwo.

In het kort

• Een filosofische filmwijzer koppelt een film aan een filosofisch thema;

• Deze film is een prikkelende of spannende film die de leerling enthousiasmeert en die niet al in het examenboek besproken wordt;

• De filosofische filmwijzer is modulair ingericht en bestaat uit algemene kijkvragen, discussievragen aan de hand van het filosofische thema, en verdiepende opdrachten (eventueel direct gekoppeld aan eindtermen of examenstof);

• De filmwijzer kan gebruikt worden in alle bovenbouwklassen filosofie, dat wil zeggen, 4-5 havo en 4-6 vwo. De docent kan zelf een keuze maken welke modules hij/zij gebruikt in de les.

• De opdrachten moeten de leerling uitdagen om een eigen mening te formuleren, om iets van een ander perspectief te bekijken en verbanden te trekken tussen filosofische lesstof en situaties uit de film. Daarbij zal het bespreken en bediscussiëren van de film alsmede het toepassen van filosofische kennis centraal staan. Verder mogen de kijkvragen de leerling stimuleren tot filmanalyse;

• De opdrachten zijn klassikaal en individueel te beantwoorden.

Filmwijzers

• Wat maakt ons mens? Filmwijzer over ethiek en wijsgerige antropologie:
  Wat maakt ons mens? Is het beter om te weten wat er in de toekomst te wachten staat? Mogen we mensen klonen voor orgaandonatie? Deze vragen en meer komen aan bod in de filosofische filmwijzer “Wat maakt ons mens?”, ontwikkeld door het Alfasteunpunt. Deze filmwijzer kan in combinatie met de film Never Let Me Go (2010) in de filosofieles gebruikt worden om vraagstukken rondom ethiek en wijsgerige antropologie te bespreken. De filmwijzer is geschikt voor bovenbouwklassen havo/vwo.

• Spreken we elkaars taal? Filmwijzer over taal- en wetenschapsfilosofie:
  Op welke manier moeten we wetenschappelijk onderzoek doen? Beïnvloedt taal ons wereldbeeld? Welke rol speelt wetenschap in onze samenleving? Deze en andere vragen komen aan bod in de filosofische filmwijzer ‘Spreken we elkaars taal?’, ontwikkeld door het Alfasteunpunt. Met deze filmwijzer kan er naar aanleiding van de film Arrival (2016) in de klas gediscussieerd worden over wetenschaps- en taalfilosofie. De filmwijzer is geschikt voor bovenbouwklassen vwo.

• Revolutie! Filmwijzer over sociale en politiek filosofie:
  Mag je in opstand komen als je vindt dat je slecht behandeld wordt? Hoe moeten we een samenleving inrichten? Is een klassenverdeling eerlijk? Deze en andere vragen komen aan bod in de filosofische filmwijzer ‘Revolutie!’, ontwikkeld door het Alfasteunpunt. De filmwijzer koppelt het kijken van de film Snowpiercer (2013) aan vraagstukken over sociale en politieke filosofie. De filmwijzer is geschikt voor bovenbouwklassen filosofie havo (en vwo).