Skip to ContentSkip to Navigation
About us Faculty of Religion, Culture and Society News archive News in 2012

Brieven Paulus sleutel in debat geloof versus rede?

/ Anja van Kessel / Foto Apostel Paulus (Vaticaan): wikimedia commons

Over één ding zijn religieuze fundamentalisten en ‘Verlichtingsfundamentalisten’ het eens: geloof en rede sluiten elkaar uit. Maar is dat wel zo? Filosofen van de Radboud Universiteit en theologen van de Rijksuniversiteit Groningen gaan in de brieven van Paulus, teksten die aan de basis van de christelijke cultuur staan, op zoek naar een antwoord. NWO stelt er 700.000 euro voor beschikbaar.

De brieven van Paulus kunnen sinds begin jaren negentig rekenen op een groeiende belangstelling onder filosofen. Opmerkelijk genoeg zijn het juist de hedendaagse seculiere denkers zoals Badiou, Agamben en Žižek die de brieven gebruiken om onderwerpen als waarheid, tijd, subjectiviteit en universaliteit opnieuw te interpreteren.
Veelzijdige term

De filosofen Ben Vedder en Gert-Jan van der Heiden van de Radboud Universiteit richten zich de komende jaren, samen met de theoloog Geurt Henk van Kooten van de Rijksuniversiteit Groningen, op de vraag hoe hedendaagse filosofen omgaan met een belangrijk onderdeel in de brieven van Paulus: het begrip pistis. Die term kan zowel vertaald worden als geloof, overtuiging of als vertrouwen. Door die veelzijdigheid kan de term mogelijk een alternatief bieden voor de scherpe tegenstelling tussen rede en geloof, legt Van der Heiden uit.
‘De combinatie van nieuwtestamentisch en wijsgerig onderzoek is voor dit project cruciaal. Als filosofen willen wij van de nieuwtestamenticus weten in hoeverre de hedendaagse filosofische lezingen van Paulus recht doen aan de oorspronkelijke teksten. En wij kunnen op onze beurt aan de nieuwtestamenticus laten zien in welke moderne teksten Paulus' brieven een rol spelen.'

Vergelijking tijdgenoten

In Nijmegen zullen een promovendus en een postdoc onderzoeker aangesteld worden om de lezing van Paulus, en de doorwerking ervan in de hedendaagse filosofie, te onderzoeken. Een tweede promovendus gaat in Groningen onderzoeken wat de invloed van wijsgerige tijdgenoten van Paulus is geweest op diens gebruik van de term pistis. Zij zullen Paulus' teksten vergelijken met die van antieke filosofen zoals Plutarchus en Epictetus.
Het onderzoeksproject zal vanaf komende zomer, als er voor alle deelprojecten geschikte onderzoekers zijn gevonden, echt van start gaan, verwacht Van der Heiden. Zo'n vier jaar later moet het dan afgerond kunnen worden met, naast twee proefschriften, ook een boek voor een breed publiek dat duidelijk zal maken hoe geloof en rede met een beroep op de brieven van Paulus te verenigen zijn - of niet. / Anja van Kessel / Foto Apostel Paulus (Vaticaan): wikimedia commons

CONTACT:
Ben Vedder (Radboud Universiteit Nijmegen), b.vedder phil.ru.nl
Gert-Jan van der Heiden (Radboud Universiteit Nijmegen), g.vanderheiden ftr.ru.nl
Geurt Henk van Kooten (RUG), g.h.van.kooten rug.nl
Laatst gewijzigd:12 juni 2023 20:17