Techniek single-molecule niche in Zwaartekrachtonderzoek

Met haar expertise in single-molecule technieken gaat Dr. Kasia Tych van het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (Faculty of Science and Engineering, RUG) bijdragen aan het onderzoeksprogramma FLOW. Het kabinet trekt 23 miljoen euro uit voor dit project dat in kaart brengt hoe bepaalde eiwitten van wieg tot graf worden begeleid in de cel. De kennis die dit oplevert kan worden gebruikt om ziekten zoals Parkinson en cystic fibrose te genezen en voorkomen.
Het onderzoeksprogramma wordt geleid door de Universiteit Utrecht en bestaat uit een breed consortium van Universiteiten en Medische Centra. De financiering is onderdeel van het Zwaartekrachtprogramma waarmee het ministerie van OCW al tien jaar investeert in onderzoek dat tot de wereldtop behoort. Voor haar onderzoek is Tych zo’n EUR 300.000 toegekend.
Tych: ‘Gereedschappen zoals het optische pincet zijn belangrijk omdat eiwitten te klein zijn om te zien met conventionele lichtmicroscopen en we alleen door ze te observeren meer te weten kunnen komen over hoe ze functioneren.’
Eiwitten observeren
Het onderzoek richt zich op het kwaliteitscontroleproces in cellen van het menselijk lichaam. Tych werkt hier al jaren aan en gebruikt daarbij single-molecule technieken zoals het optisch pincet, dat gebruik maakt van gefocuste laserstralen om microscopische deeltjes op te vangen en te manipuleren. Bij onderzoek naar eiwitten wordt daarvoor een enkele eiwitmolecule gevangen tussen twee glazen bolletjes ter grootte van een micron. Hierdoor kunnen de mechanische eigenschappen en interacties op het niveau van één enkele molecule worden bestudeerd. Tych: ‘Gereedschappen zoals het optische pincet zijn belangrijk omdat eiwitten te klein zijn om te zien met conventionele lichtmicroscopen en we alleen door ze te observeren meer te weten kunnen komen over hoe ze functioneren.’
Zelf aan de knoppen draaien
In dit project kijken de wetenschappers naar twee eiwitten: het eerste eiwit is CFTR, dat bij verkeerd functioneren leidt tot cystic fibrose. Het tweede eiwit is alpha-synuclein, dat bij verkeerd functioneren leidt tot Parkinson. De kennis moet er uiteindelijk toe leiden dat de onderzoekers zelf aan de knoppen van het systeem kunnen draaien, wat de basis vormt voor nieuwe therapieën voor deze ziektes. Daarnaast maken de resultaten het makkelijker om een breed scala aan andere ziekte-gerelateerde eiwitten te controleren voor medische en biotechnologische doeleinden.
Lees hier het nieuwsbericht van de Universiteit Utrecht.
In totaal krijgen zeven consortia met topwetenschappers van verschillende Nederlandse universiteiten een Zwaartekracht-subsidie. De Rijksuniversiteit Groningen is partner in twee van deze consortia:
Laatst gewijzigd: | 01 augustus 2024 15:30 |
Meer nieuws
-
08 oktober 2025
Niet elk plastic hoeft bio-based of afbreekbaar te zijn
Per persoon gooien we zo’n 33 kilo plastic verpakkingsmateriaal weg per jaar. Hoogleraar polymeerchemie Katja Loos werkt aan een duurzamere toekomst voor plastics - door te kijken naar meer dan alleen het materiaal zelf.
-
06 oktober 2025
De genAI bubbel zal barsten, maar geef AI niet op!
'Mensen blijven maar zeggen dat generatieve AI een universele tool is die veel meer kan,’ zegt Michael Biehl, hoogleraar Machine Learning. ‘Maar vroeg of laat zal de genAI-bubbel barsten,’ stelt hij. Maar dat betekent niet dat we alle AI maar met het...
-
01 oktober 2025
In de Wetenschap-podcast: Ajay Kottapalli over zeehondensnorharen en ultragevoelige sensoren
'In de Wetenschap' is de podcast van de Rijksuniversiteit Groningen. In deze aflevering hebben we Ajay Kottapalli te gast, universitair hoofddocent aan het Engineering and Technology Institute Groningen en medeoprichter van de start-up Sencilia.