Vikingen in Engeland!

Wie denkt aan Vikingen denkt al gauw aan blonde wildemannen die plunderend door Engeland trokken. Toch brachten de Vikingen niet alleen onrust en geweld teweeg. Toen ze zich rond het midden van de negende eeuw begonnen te vestigen in Engeland kregen ze steeds meer (indirecte) invloed. Zo was het effect van de Vikingen op de cultuur, taal en literatuur in Engeland onmiskenbaar. Wil jij weten hoe dat precies zat? Dat kan jij onderzoeken voor jouw profielwerkstuk!

Literatuur

De volgende bronnen bieden een handig startpunt voor jouw profielwerkstuk over Vikingen:

• The Cambridge Encyclopedia of The English Language (2019).

• The Cambridge Companion to Old English Literature (1991).

• Ohthere’s Voyages: A late 9th Century Account of Voyages along the Coasts of Norway and Denmark and its Cultural Context (2007).

• The Vikings in England: Settlement, Society and Culture (2007).

Vikingen in de Engelse literatuur

De komst van de Vikingen zorgde in de eerste plaats voor onrust en strijd. Dit werd dan ook weergegeven in de teksten die toentertijd werden geschreven. De volgende teksten zullen je een indruk geven van hoe Vikingen door Angelsaksen werden gezien:

1. The Anglo-Saxon Chronicle (9e eeuw).

De Anglo-Saxon Chronicle is een verzameling van manuscripten die de geschiedenis van de inwoners van Engeland beschrijft. Zo staat er dat de Vikingen in 793 het klooster in Lindisfarne aanvielen, en dat er gedurende de aanval bliksemschichten en draken in de lucht te zien waren. Dit is onwaarschijnlijk, maar het is ook interessant! Draken komen namelijk ook voor in Oud Noorse en Germaanse mythologie. Zijn er in de manuscripten, die zijn geschreven door monniken, nog meer elementen te vinden die ook voortkomen in de cultuur van de Vikingen? En wat betekent dat eventueel voor deze interactie tussen deze twee culturen?

2.Vikingen en de Christelijke identiteit.

Alcuin van York (735 - 804) was een Angelsaksische geleerde. In een brief aan de bisschop van Lindisfarne impliceert hij dat de komst van de Vikingen en het daaropvolgende geweld vergelding van God was. Volgens hem hadden de inwoners van het land hun geloof te erg verwaarloosd. Jaren later schreef Ælfric van Eynsham (955 - 1025) Life of St. Edmund, waarin hij beschrijft hoe de Engelse koning Edmund (9e eeuw) werd gemarteld en vermoord door twee Vikingen toen hij weigerde om afstand te doen van zijn geloof. Door het conflict tussen de Engelsen en de Vikingen werd de Christelijke identiteit dus extra benadrukt. Kan dit propaganda genoemd worden, denk je? Zo ja, in hoeverre beïnvloedt dat ons huidige beeld van de Vikingen?

Vikingen en de Engelse taal

Behalve invloed op literatuur hadden Vikingen ook een onmiskenbare invloed op de Engelse taal. De Vikingen spraken Oudnoors. Toen zij naar Engeland kwamen werd er Oud-Engels gesproken, wat eerder al was beïnvloed door de Romeinen en West-Germaanse stammen. De Vikingen beïnvloedden vervolgens het gebruik van inflexie, de geluiden, en de woordenschat van de Oud-Engelse taal. Dit kun jij onderzoeken!

1. De Oud-Engelse taal (c. 500-1150) werd onder andere gekenmerkt door het gebruik van inflexie: een morfologisch proces waarbij de vorm van een woord wordt aangepast aan zijn grammaticale functie in de zin. Door de invloed van het Oudnoors werd inflexie eerst vereenvoudigd en raakte het systeem vervolgens in verval. Sommige geleerden denken dat dit gebeurde omdat het gebruik van inflexie te sterk verschilde en voor verwarring zorgde. Om elkaar beter te kunnen begrijpen hebben de Vikingen en Angelsaksen inflexie mogelijk achterwege gelaten. Kun je misschien een soortgelijk verval ontdekken in het Middelengels? Of zelfs in het moderne Engels?

2. De komst van de Vikingen introduceerde ook een nieuw geluid: het ‘sk-’ geluid, wat we horen in woorden als ‘sky’, ‘skirt’, en ‘skin’. Geluid kan enorm kenmerkend zijn voor een taal. Dit is op kleinere schaal bijvoorbeeld te zien aan dialecten. In hoeverre merk je nog iets van Scandinavische invloed in moderne Engelse dialecten? Verschilt dat per regio?

3. En veel leenwoorden die we tegenwoordig nog steeds gebruiken: ‘anger’; ‘awkward’; ‘birth’; ‘cake’; ‘crawl’; ‘egg’; ‘freckle’; ‘knife’; ‘ransack’; ‘reindeer’; ‘skill’; ‘scare’, en nog veel meer. In vroegere tijden was het dus zo dat het Oudnoors veel invloed had op het Engels. Heeft het Engels tegenwoordig, door globalisatie en de komst van het internet, soortgelijke leenwoorden geïntroduceerd aan de talen die worden gesproken in Scandinavië?

Zoals je ziet brachten de Vikingen in Engeland veel meer teweeg dan alleen onrust. Deze invloed kan een spannend onderwerp zijn voor jouw profielwerkstuk voor Engels! Misschien ben je na het lezen van deze webpagina genoeg geprikkeld om direct aan de slag te gaan. Mocht je nog vragen hebben of meer tips of voorbeelden nodig hebben: mail dan gerust naar alfasteunpunt rug.nl.