RUG-hoogleraar bij COP30: ‘Het is altijd drama’

De jaarlijkse klimaatconferentie COP30 in Brazilië leverde volgens de verslagen een zwakke deal op. André Faaij, hoogleraar Systeemanalyse van Energie aan de RUG en directeur Wetenschap en Technologie bij TNO, was erbij zag ook veel positieve kanten. ‘Er is altijd drama, maar iedere COP levert toch weer resultaat op. Tachtig landen hebben toegezegd fossiele brandstoffen uit te faseren.’

FSE Science Newsroom | René Fransen

Als je de verslagen over COP30 leest lijkt het tegen te vallen. Voor de slotverklaringen van COP is namelijk consensus tussen alle deelnemers nodig, en de belangen van landen zoals olieproducenten Saoedi Arabië en Rusland zijn enorm groot. Dat is het zwakke van de opzet, maar ook de schoonheid ervan, vindt Faaij. ‘De slotverklaringen zijn misschien niet heel sterk, maar ondertussen gaan de veranderingen door. Tachtig landen hebben afgesproken fossiel uit te faseren. En we zien een versnelling in de groei van duurzame energiemarkten, wat zorgt voor een voortdurende daling van de kosten.’

Overstromingen in Valkenburg

Het succes van de jaarlijkse conferentie waar bijna alle landen in de wereld aanwezig zijn is voor hem duidelijk. ‘Bij de eerste COP stevende de wereld nog af op een opwarming van 6 graden aan het eind van de 21^e eeuw, nu zitten we op circa 2,5 graad. Dat is nog altijd te veel, maar er gaan nog steeds een stukjes af, en elke tiende graad is belangrijk.’

De wereld gaat de goede kant op, ziet hij. ‘In mijn vakgebied houd ik mij bezig met hoe we de verandering naar klimaatneutraal kunnen inzetten op een manier die competitief is. En ik zie dat duurzaam steeds vaker concurrerend is met fossiel.’ De investeringen in duurzame energie zijn te overzien, de kosten van klimaatverandering zijn dat niet: ‘We hadden in 2021 één week zware regen, met als gevolg zware overstromingen in België en Duitsland, en bij ons liep Valkenburg onder water. De schade van die week was uiteindelijk 36 miljard euro!’

Het succesverhaal van elektrische auto’s

Bovendien importeert de EU nu voor 500 miljard per jaar aan fossiele brandstoffen. ‘Als we dit vervangen door duurzame bronnen, wind, zon, biomassa, kunnen we dat geld binnen Europa uitgeven. Dat is een enorme kans.’ Hij wijst op het succesverhaal van elektrisch auto’s. ‘China heeft daar vol op ingezet. Maar Europa blijft deels hangen in de traditionele auto-industrie en heeft daardoor de boot gemist.’ Datzelfde geldt voor de VS, die nu vol inzet op olie en gas. ‘Voor de EU is de energietransitie juist een kans’, vindt Faaij.

Wat verwacht hij van Nederland, waar nu een nieuwe regering wordt geformeerd? ‘Ik was vorige week op het ministerie van Klimaat en Groene Groei om over de mogelijkheden van biobased economy te praten. Een aantal van hen waren ook bij COP30 geweest, die vertelden daar ditzelfde verhaal. Dat gaat hopelijk dienen als input bij de formatie.’ Het is belangrijk dat Nederland vol inzet op duurzame energie, vindt Faaij: ‘Klimaatverandering staat voor mij op één, als we dat niet aanpakken heeft de rest bar weinig  zin.’