Er is geregeld berichtgeving over de bureaucratie bij de overheid – en meestal is de toon dat bureaucratie geen goede zaak is. In de VS leidde het tot het oprichten van het Department of Government Efficiency, in Nederland kennen we de Kafkabrigade. Bureaucratie wordt gezien als een probleem. Is dat een terecht beeld of is er meer te zeggen over bureaucratie? In het vak Modern Publiek Management gaat het over de wijze waarop overheidsorganisaties zichzelf aansturen en bespreken we een aantal managementstromingen die door de jaren heen van grote invloed zijn geweest op het denken over het management van de overheid. We beginnen met de bureaucratie en gaan daarna in op de reactie daarop.

De huidige gevoelens over de bureaucratie zijn niet nieuw. Al in de jaren ‘70 en ‘80 van de vorige eeuw vond men dat de bureaucratie tot problemen leidde. De oplossing werd gevonden in marktwerking en privatisering. De brede beweging die ontstond kwam bekend te staan onder de naam New Public Management; President Reagan en premier Thatcher werden de grote pleitbezorgers van deze stroming. Inmiddels is ook duidelijk dat New Public Management niet louter voordelen biedt en marktwerking in het openbaar bestuur zijn nadelen kent. Zo is in Utrecht niet over kraamzorg gegarandeerd en is het op sommige plekken lastig om het openbaar vervoer rond te krijgen. New Public Management heeft een grote invloed gehad op de wijze waarop de overheid functioneert.

Inmiddels zijn er verschillende andere managementstromingen die trachten het bijzondere werk van de overheid op een goede manier in te richten. Tijdens de colleges bespreken we een aantal van deze nieuwere stromingen, waaronder New Public Governance en Digital Era Governance.

Het zijn natuurlijk de ambtenaren die de handen uit de mouwen steken en zorgen dat al het werk dat door de overheid gedaan moet worden ook daadwerkelijk gebeurt. Zij zijn degenen die ‘gemanaged’ worden. Wat betekent het om voor een overheid aan het werk te zijn? Er wordt veel gevraagd van ambtenaren. Ze worden geacht om elk bestuur te dienen, maar niet elke ambtenaar ziet dat zitten. Bovendien hebben ambtenaren opvattingen die ze soms uitdragen op een wijze waar hun werkgever niet gelukkig mee is.  Er zijn veel opvattingen over ambtenaren. Wat er van je gevraagd wordt als ambtenaar komt in het andere deel van het vak aan de orde. Wat is integriteit en op welke wijze ga je daar zelf mee om? Niet elke ambtenaar reageert op elk dilemma hetzelfde – en dat hoeft ook niet. Maar het is wel belangrijk om te weten wat er van je gevraagd wordt en hoe je daar zelf tegenover staat. De grondslagen van de ethiek komen dan ook uitgebreid aan de orde, net als de toepassing daarvan in de praktijk.