Oudere broers die niet veel ouder zijn verlaagden overlevingskans voor meisjes

Bij verschillende diersoorten beïnvloedt het hebben van oudere broers of zussen de overlevingskansen in de vroege jeugd. De invloed kan zowel positief als negatief zijn, afhankelijk van coöperatie en competitie tussen de kinderen. Om het effect van broers en zussen bij mensen te onderzoeken, bestudeerden onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen, University of Exeter (UK) en University of Turku (Finland) historische gegevens van pre-industriële Zwitserse parochieregisters. Ze ontdekten dat het geslacht het verschil maakt in de invloed van oudere broers en zussen: oudere broers die dichtbij zitten qua leeftijd verlagen de overlevingskansen van meisjes, en oudere zussen dichtbij hebben voor zowel jongens als meisjes een positief effect. Deze resultaten zijn op 3 september 2025 gepubliceerd in de Proceedings of the Royal Society B.

 FSE Science Newsroom | Charlotte Vlek

De onderzoekers gebruikten geboorte- en sterftecijfers van 2941 personen geboren in de periode 1750−1870, door Erik Postma verzameld uit Zwitserse parochieregisters van de dorpen Elm en Linthal. Toen onderzoekers Mark Spa en Euan Young hun hypotheses formuleerden, viel hen op dat in eerdere studies niet apart naar leeftijd en geslacht was gekeken. Door leeftijd en geslacht te onderscheiden in de data, vonden ze dat het aantal oudere broers en zussen samenhangt met overlevingskansen: meer oudere broers (bij een niet al te groot leeftijdsverschil) hebben een negatieve invloed om de overlevingskans van meisjes. Aan de andere kant hebben oudere zussen dichtbij in leeftijd een positief effect voor zowel jongens als meisjes. 

‘Ons onderzoek benadrukt het belang van oudere broers en zussen in de vroege jeugd,’ legt auteur Hannah Dugdale uit, hoogleraar Evolutionaire Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘En we tonen hoe belangrijk het is om naar geslachtsspecifieke effecten te kijken: als je de geslachten niet apart bekijkt, zou het kunnen dat je geen enkel effect vindt.’

Referentie: Mark Spa, Euan A. Young, Virpi Lummaa, Erik Postma and Hannah L. Dugdale. Age- and sex-dependent associations between the number of older siblings and early-life survival in pre-industrial humans. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 3 september 2025.