RUG onderzoeker brengt invloed geluid Waddenzee in kaart

Met een subsidie van het Waddenfonds en het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur gaat prof. Britas Klemens Eriksson van de Faculty of Science and Engineering (Rijksuniversiteit Groningen)  onderzoek doen naar de invloed van geluid op het onderwaterleven in de Waddenzee. Hij doet dit samen met Annebelle Kok van de Universiteit Leiden. 

Het vierjarige project, waarbij bewoners en bezoekers worden betrokken, is een samenwerking met het Waddenfonds en start in september.

Effect geluid op dieren

De scheepvaart neemt toe, er wordt gebaggerd en gewerkt aan dijken en dammen, en ook overvliegende straaljagers dragen bij aan het geluidsniveau in en rond de Waddenzee. Dat geluid dringt ook onder water door en kan daar invloed hebben op dieren. Vooral de bruinvis, een beschermde walvissoort die in dit gebied leeft, kan hier hinder van ondervinden. Deze soort gebruikt geluiden voor oriëntatie en het zoeken naar voedsel, daardoor is hij bijzonder gevoelig voor verstoring.

Geluid in kaart brengen

Met behulp van onderwatermicrofoons (hydrofoons) wordt op twaalf locaties in de Waddenzee drie jaar lang continu het geluid onder water gemeten. Deze techniek registreert zowel door mensen geproduceerd geluid als de klikgeluiden die bruinvissen continu maken. Zo ontstaat een compleet beeld van het geluidslandschap in de Waddenzee en de aanwezigheid van bruinvissen door het jaar heen.

‘Bruinvissen zijn zeer vocale dieren: ze gebruiken geluid om onder water te kunnen ‘zien’. Door hun klikgeluiden op te vangen, kunnen we bepalen waar ze zich bevinden en hoe ze in de Waddenzee op vis jagen,’ legt Annebelle Kok uit. 

‘Voor goed natuurbeheer is inzicht nodig,’ zegt Belinda Burtonshaw van de Waddenvereniging. ‘We weten dat geluid de rust in de Waddenzee bedreigt, maar de omvang en de effecten zijn onbekend. Met dit project zetten we de eerste stap naar beter inzicht en kunnen we straks aanbevelingen doen voor de bescherming van geluidsgevoelige gebieden.’

Betrokkenheid van bewoners en bezoekers

Naast het wetenschappelijke onderzoek kunnen bezoekers en bewoners van het Waddengebied ook actief aan het project meedoen. Binnen het project worden onder andere expedities georganiseerd om naar bruinvissen te luisteren. Er wordt daarnaast ook een meldpunt gestart voor bruinviswaarnemingen. Iedereen kan zo bijdragen aan het onderzoek en helpen vast te stellen waar en wanneer bruinvissen in de Waddenzee zijn. Deze publieksactiviteiten vergroten de bewustwording en leveren tegelijk waardevolle aanvullende data op.

‘De bruinvis is voor velen een onbekende in de Waddenzee,’ aldus Burtonshaw. ‘Door mensen zelf te laten luisteren en waarnemen, brengen we hen dichter bij dit unieke natuurgebied én dragen ze bij aan beter onderzoek.’

Lees meer

Hoe klinkt de Waddenzee? Onderzoek brengt bruinvis en geluid in beeld (Waddenvereniging)