NWO ENW-M subsidies voor drie FSE onderzoekers

Drie projecten van onderzoekers van de Faculty of Science and Engineering (RUG) hebben een ENW-M subsidie ontvangen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Prof. dr. Wiktor Szymanski ontvangt samen met prof. Schelto Kruijff van het UMCG EUR 750.000 voor het ontwikkelen van een nieuwe, lichtgestuurde behandeltechniek die tegelijk het geactiveerde medicijn én het effect ervan zichtbaar maakt. Prof. dr. Theunis Piersma en dr. Alexander Belyy ontvangen ieder EUR 400.000 voor respectievelijk onderzoek naar hoe grutto’s hun nesten en jongen beschermen tegen roofdieren en hoe Legionella longcellen binnendringt.

De ENW M-subsidie biedt onderzoekers de mogelijkheid om creatieve, risicovolle ideeën uit te werken en wetenschappelijke vernieuwingen tot stand te brengen in alle disciplines van de Exacte en Natuurwetenschappen.

Ontmaskering van een sluipmoordenaar: cryo-EM om de invasietactieken van Legionella te ontrafelen

Dr. Alexander Belyy

Verstopt in de watersystemen voor dagelijks gebruik wacht de pathogene Legionella pneumophila bacterie op het juiste moment om verfijnde invasietactieken toe te passen om onze longcellen te kapen en een levensbedreigende longontsteking te veroorzaken. Ons onderzoeksproject maakt gebruik van geavanceerde cryo-elektronenmicroscopie om deze raadselachtige tactieken op moleculair niveau te onthullen. Met ongekende resolutie zullen we de aanvalswijze visualiseren, waardoor we een gedetailleerd inzicht krijgen hoe het infectieprocesvan L. pneumophila verloopt. Dit onderzoek belooft ons een beter begrip van de pathogeniciteit van L. pneumophila, dat de weg vrij maakt voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen en behandelingswijze om legionellose te bestrijden.

Bondgenoten in verdediging: een verkenning van samenwerking in grutto-gemeenschappen

Prof. dr. Theunis Piersma

In dit onderzoek bestuderen we hoe onze grutto’s (Limosa limosa limosa) hun nesten en jongen beschermen tegen roofdieren. Grutto's, die meestal solitair broeden, kunnen tijdens het broedseizoen allianties vormen met niet-verwante buren om bedreigingen af te weren met behulp van akoestische communicatie en gedeelde verdedigingsstrategieën. Met geavanceerde tracking- en geluidsopname technologie willen we verschillen in coöperatief gedrag, tussen partners en met groepsgenoten, tussen dunne en dichtbevolkte broedgebieden onderzoeken. De kans is groot dat dit onderzoek concrete ideeën oplevert voor beheer en behoud van deze cultureel belangrijke Nederlandse vogel, o.a. door verbeterde en nieuwe instrumenten te ontwikkelen voor het monitoren van predatiedruk.

Genezen met licht en luisteren naar de behandelingseffecten

Prof. dr. Wiktor Szymanski & prof. Schelto Kruijff (RUG/UMCG)

Fotofarmacologie reguleert de activiteit van geneesmiddelen met licht, zodat kan worden bepaald waar in het lichaam geneesmiddelen actief zijn. Zonder medische beeldvormingstechnieken is het echter onmogelijk te bepalen waar de ziektelocatie is en of het geneesmiddel geactiveerd wordt. In dit project ontwikkelen we een innovatieve behandelingsmethode waarbij fotofarmacologie en foto-akoestische beeldvorming worden gecombineerd om zowel geneesmiddelen te activeren als direct de behandeleffecten te visualiseren. Dit innovatieve concept wordt getest voor papillair schildkliercarcinoom, een tumor met een goede prognose waarbij agressieve chirurgie vaak onnodige morbiditeit veroorzaakt. Een minimaal-invasive behandelingsmethode zou de behandelingslast sterk kunnen terugdringen met behoud van de goede prognose.

Lees meer

• Toewijzingen voor eenentwintig vernieuwende onderzoeksprojecten in de Open Competitie ENW-M (NWO)