Donkerte en Lichtvervuiling

Als onderdeel van het Interreg North Sea Programme richt dit internationale samenwerkingsproject van universiteiten, nationale parken, havens en gemeenten zich op het terugdringen van lichtvervuiling in de Noordzeeregio. De Darker Sky onderzoeksgroep (Rudolf Agricola School) richt zich op de dringende behoefte aan duurzame verlichtingsoplossingen die veiligheid en functionaliteit in balans brengen met milieubescherming.

Met het nieuwe project Minder licht, meer zien werkt de Rijksuniversiteit Groningen samen met de Natuur en Milieufederaties aan het herstel van duisternis in 3 iconische gebieden: het Waddengebied, De Veluwe, en het Nationaal Park Nieuw Land. Onze ambitie is om in 4 jaar tijd deze pilotgebieden 25 tot 50% donkerder te maken. Het Kapteyn Instituut draagt bij door het uitvoeren van metingen.

Het Donker Dichtbij bouwt voort op de ervaringen in het afgelopen programma Donkerte van de Wadden in samenwerking met Science LinX. In dit citizen science project betrekken we scholen, maatschappelijke organisaties en gezinnen bij het ontdekken, monitoren en beschermen van de nachtelijke natuur. We helpen 10 Groningse scholen bij het omtoveren van hun schoolplein tot ‘nachttuin’ en we organiseren een grote citizen science wedstrijd om burgers te motiveren de beste nachttuin aan te leggen.

Het Programma Donkerte van de Wadden zet zich in voor een groter bewustzijn van het belang van het donker. Samen met ondernemers en lokale partners ontwikkelen wij een snoer van donkertebelevingsplekken langs de Waddenkust waar iedereen welkom is om de duisternis zelf te ervaren.

Als onderdeel van het Interreg North Sea Programme richtte dit internationale samenwerkingsproject van drie universiteiten zich op de zoektocht naar het ontwikkelen van een gestandaardiseerde, wetenschappelijk onderbouwde methode om lichtvervuiling nauwkeurig te meten middels Sky Quality Cameras (SQC). Het project heeft een vervolg onder de naam Darker Sky.

Met behulp van Sky Quality Meters (SQM) meten onderzoekers van het Kapteyn Instituut de helderheid van de hemel in Noord-Nederland. Het meetnetwerk is opgezet als onderdeel van het Programma Donkerte van de Wadden in samenwerking met Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en de Natuur- en Milieufederaties van Friesland en Groningen. Een aantal metingen worden uitgevoerd op verzoek van de Provincie Groningen.

De Rijksuniversiteit Groningen, gemeente Het Hogeland en provincie Groningen werken samen met locale ondernemers aan het verminderen van de lichtuitstoot in de haven van Lauwersoog met 50% in de komende 3 jaar, wat niet alleen ten goede komt aan de nabijgelegen natuur, maar ook leidt tot energiebesparingen voor de betrokken bedrijven. Het Kapteyn Instituut draagt bij door het uitvoeren van metingen.

Tijdens de Nacht van de Nacht, georganiseerd door de Natuur en Milieufederaties, worden door het hele land diverse activiteiten georganiseerd die de duisternis omarmen, zo ook door de Rijksuniversiteit Groningen. Van nachtelijke wandelingen met boswachters tot sterrenkijkavonden bij sterrenwachten; deelnemers krijgen de kans om de nacht op een unieke manier te beleven.

In 2016 is het Nationaal Park Lauwersmeer benoemd tot Dark Sky Park, wat inhoudt dat het op deze plek donker is, deze duisternis hier behouden blijft én dat je als bezoeker welkom bent om hier 's nachts de duisternis te beleven. Staatsbosbeheer en de Rijksuniversiteit Groningen werken nauw samen om de duisternis in het gebied te behouden en te benutten voor zowel wetenschappelijk onderzoek als publieksactiviteiten.