Lees onze recente magazine-artikelen

Om het academisch jaar af te sluiten en de zomer goed te beginnen, hebben we al onze magazine-artikelen van januari tot juli 2025 op een rijtje gezet. Zo kun je ze tijdens de vakantie nog eens rustig nalezen. In elk artikel vertelt een onderzoeker van de RUG over zijn of haar vakgebied.

De minder zonnige kanten van toerisme

Dol op reizen en vakantie vieren in een ander land ging Meghan Muldoon ooit toerisme studeren. Door haar onderzoek werd ze zich echter ook bewust van de schaduwkanten van dit tijdverdrijf. De universitair docent Sustainable Tourism & Society wil daarom ogen openen voor de schadelijke effecten op het milieu én op de mensen in het gastland. Geniet, maar maak als toerist bewuste keuzes, is haar boodschap. Lees meer

‘Geef zeehonden de ruimte’

De Waddenzee verandert voortdurend. Inheemse dieren moeten zich kunnen aanpassen om te overleven in een omgeving die is vormgegeven door de getijden. Echter, het gebied staat ook onder hevige invloed van menselijke ingrepen. Het nieuwe Werelderfgoedcentrum Waddenzee (WEC) faciliteert onderzoek en discussies met betrekking tot deze verschillende stemmen. Door de zeehonden in het gebied te onderzoeken zijn PhD-onderzoekers Margarita Méndez-Aróstegui en Beatriz Rapado-Tamarit in staat om een nieuw licht op deze onderwerpen te werpen. Zij zien de zeehond als de belichaming van de gezondheid van het Waddengebied. Lees meer

De zoektocht naar buitenaards leven inspireert en maakt nederig

De foto hiernaast is bekend geworden als de Pale Blue Dot (bleke blauwe stip). De foto die NASA-ruimtevaartuig Voyager in 1990 maakte van de Aarde op 6 miljard kilometer afstand. In het heelal zweeft onze planeet in een haast oneindige leegte en is, voor zover wij nu weten, de enige planeet met leven. Floris van der Tak, senior scientist bij SRON en hoogleraar Astrochemie te Groningen, zoekt naar leven buiten onze planeet. Lees meer

Het brein als blokkentoren

Al decennialang probeert Monicque Lorist, hoogleraar cognitieve neuropsychologie, te ontrafelen hoe het menselijk brein werkt. Wat beïnvloedt ons denken? Wat gebeurt er als we moe zijn, of ouder worden? “Er is nog zo veel wat we niet weten. Vragen waar ik graag antwoorden op zoek.” Lees meer

Zingeving bij laaggeletterdheid en armoede

Wie voor dag en dauw de straat opgaat, kan hem al eens zijn tegengekomen: de ontbijtfiets van het Leger des Heils in Groningen. Vanaf een uur of zeven fietsen een social worker en een vrijwilliger door de stad om met buitenslapers in contact te komen en hen koffie, thee en broodjes te brengen. Sujin Rosie, promovenda aan de Faculteit Religie, Cultuur en Maatschappij van de Rijksuniversiteit Groningen, fietst met hen mee om te helpen en te observeren: wat gebeurt er eigenlijk in deze ontmoetingen en hoe ziet de interactie tussen de mensen van de straat en die van de ontbijtfiets eruit? Lees meer

Flexibel en fanatiek: Studenten steken de handen uit de mouwen voor zelfrijdende auto

Ook in 2025 zet een kersvers team van de Universiteit van het Noorden zich schrap voor de RDW Self Driving Challenge (SDC). Binnen het team, genaamd ‘Lord of the Roads’, werken studenten van onderwijsinstellingen Noorderpoort, de Hanzehogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen samen aan een zelfrijdende auto. Teamleider Laura María Quiros vertelt meer over hun gezamenlijke inspanningen. Lees meer

Op avontuur in de hersenen

Wat is de link tussen de darmen en het brein, hoe werd ontdekt dat de hersenen doen wat ze doen en hoe word je gemotiveerd om in games steeds beter te presteren? In de tentoonstelling Brainstorm leggen Iris Sommer en twee andere Groningse hersenonderzoekers dat uit – en meer. Lees meer

Van oesterzwam tot overall

Een shirt van schimmels - of preciezer gezegd van mycelium textiel. Het zou een goede stap kunnen zijn richting een duurzamere mode-industrie. Tenminste: als het materiaal zó ontwikkeld kan worden dat het goed bruikbaar is voor kleding én consumenten het ook accepteren en willen dragen. Marleen Kamperman, hoogleraar polymeerchemie, en Marijke Leliveld, universitair hoofddocent consumentenethiek, bundelen hun expertise en gaan met beide vragen tegelijk aan de slag. Lees meer

Europese veiligheid: kans en bedreiging voor de democratie

Hoe sterk is onze democratie? Wat er nu op het wereldtoneel gebeurt, is daarvoor bepalend, betoogt Pieter de Wilde, hoogleraar Europese Politiek & Maatschappij aan de Rijksuniversiteit Groningen. Binnen Europa zoeken partijen op dit moment in razend tempo naar hun visie op de verdedigbaarheid van hun land, een thema dat er tot nu toe amper toe deed. Wie zijn politieke vrienden? Wie zijn tegenstanders? Mondiale veranderingen gaan bestaande politieke tegenstellingen veranderen, ook in Den Haag. Lees meer

Netcongestie oplossen: “Beter gebruik maken van wat we nu al hebben”

Netcongestie vormt een groot probleem. Er is zeer geringe capaciteit om nieuwe huishoudens en bedrijven aan te sluiten op het elektriciteitsnetwerk en het risico bestaat dat de energietransitie tot stilstand komt. Michele Cucuzzella, universitair hoofddocent Energy Systems & Nonlinear Control, onderzoekt hoe we efficiënter gebruik kunnen maken van onze huidige energie-infrastructuur. Onlangs heeft hij zich ook bij de Jantina Tammes School en de Wubbo Ockels School gevoegd, waar hij zich richt op de ‘twin transition’, oftewel het samenspel tussen de digitale en de energietransitie. Lees meer

Elitisme even bedreigend als populisme

Bij ‘racisme’ of ‘seksisme’ worden mensen beoordeeld op huidskleur of gender en als gevolg daarvan anders en minderwaardig gevonden. Maar er is ook iets wat je ‘educationisme’ zou kunnen noemen: ‘hoogopgeleiden’ die neerkijken op ‘laagopgeleiden’. Sociaalpsycholoog Toon Kuppens vraagt aandacht voor deze vorm van discriminatie. ‘Die is schadelijk voor de getroffenen én voor de samenleving als geheel.’ Lees meer

Hoe wapen je je tegen de macht van Big Tech?

Hoe kunnen we met zijn allen minder afhankelijk worden van Big Tech? Een actuele en prangende vraag die ook binnen de RUG speelt. Recent ging er een petitie rond van een groep medewerkers die ervoor pleiten dat de RUG zich losmaakt van Google en Amazon. Peter van de Waerdt promoveerde in november vorig jaar op precies dit onderwerp. De veelzeggende titel van zijn proefschrift: Data is power. Lees meer

Hoe om te gaan met de dataficering van onze maatschappij?

Ons datagebruik is nog nooit zo hoog geweest, maar er ontstaan steeds meer zorgen over onze online aanwezigheid. Wie controleert de online ruimte en hoe wordt dit gedaan? Hoe kunnen overheidsregels helpen om de gevolgen van beslissingen, voor de privacy en veiligheid van internetgebruikers, te beheersen? Dit zijn kernvragen binnen de onderzoeksthema's van Oskar Gstrein, universitair hoofddocent Human Dignity in the Digital Age. Lees meer

Plastic recycling: hoe kun je de koolstofatomen opnieuw gebruiken?

De hoeveelheid plastic afval is enorm: wereldwijd gooien we ieder jaar 350 miljoen ton weg, wat neerkomt op 40 kilo per aardbewoner. Wetenschappers van de Faculty of Science and Engineering (FSE) van de RUG werken aan nieuwe manieren om plastic afval te recyclen en er nieuwe, hoogwaardige producten van te maken. Dit is het tweede deel in een serie van vier artikelen over plastic-onderzoek binnen FSE. Lees meer

‘Diversiteit maakt wetenschap beter’

Hannah Dugdale doet niet alleen biologisch onderzoek naar veroudering, ze brengt ook in kaart hoe het is gesteld met de diversiteit in de wetenschap. Voor dat laatste kreeg ze eind 2024 een van de twee jaarlijkse Athena Awards toegekend, een NWO-prijs voor succesvolle en inspirerende vrouwelijke onderzoekers die een rolmodel zijn voor anderen Dugdale: ‘Diversiteit in je onderzoeksgroep verbetert de kwaliteit van het werk.’ Lees meer

Meer dan 'Hey Siri': op weg naar inclusieve spraaktechnologie

Veel mensen zijn al wel op de een of andere manier met spraaktechnologie in aanraking gekomen. Maar stel je eens een wereld voor waarin spraaktechnologie niet alleen betekent dat je je slimme speaker naar het weer vraagt, maar waarbij je spraaktechnologie kunt inzetten om mensen met een spraakstoornis een stem te geven, bedreigde talen kunt ondersteunen en die zelfs sarcasme kan begrijpen? Dit is wat Matt Coler en zijn team aan het verkennen zijn binnen het Engelstalige masterprogramma Speech Technology (Spraaktechnologie) dat gegeven wordt op Campus Fryslân. Lees meer

Het raadsel van de grutto’s in Bangladesh

Duizenden niet-broedende grutto’s verblijven elk jaar aan de kust en in de zoetwatermoerassen van Bangladesh. Op basis van hun verschillende broedplaatsen zijn er vier ondersoorten grutto’s geïdentificeerd. Maar de vraag is welke van deze vier in de waterrijke gebieden van Bangladesh voorkomen. En hoe migreren ze van en naar Bangladesh? Promovendus Delip Das doet er onderzoek naar. Lees meer

Oost-Groningen: de basisvoorzieningen moeten op orde

Met veel belangstelling volgt economisch geograaf Sierdjan Koster de ontwikkelingen naar aanleiding van het in juni 2023 verschenen rapport ‘Elke regio telt’. Daarin stelden drie adviesraden van de Rijksoverheid vast dat er in Nederland sprake is van achterstelling van de regio’s bij de Randstad. De intentie is om daar verandering in aan te brengen. Maar hoe? Koster pleit voor langetermijndenken en voor het op orde brengen van de basisvoorzieningen in Groningen. Lees meer

Meer dan metalen bikini’s

Er zijn veel boeken te zien op de kamer van Barbara Postema. Maar anders dan je bij een docent Engels van de Faculteit der Letteren Shakespeare of Chaucer zou verwachten, staan haar planken vol met comics, strips en graphic novels zoals Fun Home, Persepolis en Watchmen. Ook klassiekers, maar dan binnen de comics-wereld. Postema is stripwetenschapper en zou graag zien dat de maatschappij én de academische wereld deze boeken eindelijk eens op waarde gaan schatten. Want strips zijn meer dan alleen Galliërs, smurfen en superhelden. In de aanloop naar Internationale Vrouwendag betoogt ze dat strips zeker niet alleen een 'jongensding' zijn. Lees meer

Financiële instrumenten raakten het leven van slaafgemaakten

Een deel van de tot slaafgemaakte mensen in de Nederlandse Caribische koloniën is extra beschadigd door de wijze waarop de suiker- en koffieplantages werden gefinancierd. Hoe meer schuldfinanciering werd gebruikt, hoe groter de nadelige fysieke gevolgen voor de gedwongen arbeiders. Dat blijkt uit de voorlopige resultaten van het NWO-project ‘Collateral damage: De financiële economie van slavernij’, waar Abe de Jong aan werkt. De hoogleraar Ondernemingsfinanciering analyseert duizenden archiefstukken met behulp van moderne economische modellen en inzichten. Lees meer

Kunnen binaural beats je helpen om te focussen en ontspannen? Deze onderzoekers proberen erachter te komen

Het verminderen van stress, het verbeteren van je concentratievermogen, het verhogen van je intelligentie: tienduizenden video’s op YouTube beweren allerlei gezondheidsvoordelen te bieden met behulp van zogenaamde binaural beats. Klopt deze bewering? Daar proberen onderzoekers Kirsten van den Bosch en Tassos Sarampalis van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen achter te komen. Ze ontvingen een NWO XS grant voor het onderzoek. Lees meer

Ruimte voor je beperking

De RUG doet het goed als het gaat om samenwerkingen tussen onderzoekers van verschillende faculteiten. Een mooi voorbeeld is het project ’Disabled city’, waarin onderzocht wordt hoe de mobiliteit van mensen met een fysieke beperking verklaard kan worden door obstakels en mogelijkheden in de stedelijke omgeving. Dat kunnen mensen zijn met bijvoorbeeld een dwarslaesie, amputatie of klapvoet. Dit project heeft impact op hoe we naar individuele mobiliteit kijken, maar ook hoe de (publieke) ruimtes inclusief en gastvrij ingericht kunnen worden voor mensen met een mobiliteitsbeperking. Door vanuit verschillende perspectieven te kijken naar een dergelijk probleem kunnen nieuwe zienswijzen en oplossingen ontstaan. Lees meer

‘Verleiden mag, misleiden niet’

In de supermarkt staat een pak ‘zwarte bessensap’. Tenminste, zo heet het en de foto op de verpakking suggereert dat ook. Maar uit de ingrediëntenlijst blijkt dat de inhoud voornamelijk gemaakt is van appels en druiven. Is dat zonder meer toegestaan? Wordt de consument hier niet misleid? Juriste Carien de Jager houdt zich met dit soort vragen bezig. ‘Ik doe onderzoek naar de scheidslijn tussen verleiding en misleiding.’ Lees meer

Artistieke ambassadeurs: het maken van kunst als onderzoeksmethode

Schilderen, schrijven, theater maken – het zijn geen activiteiten waar je als eerste aan denkt bij wetenschappelijk onderzoek. Toch is dit mogelijk aan de Rijksuniversiteit Groningen. Waar gaan deze artistieke onderzoeken over en welke rol speelt kunst daarin? Lees meer

Humor en satire versterken klimaatboodschap

Overstromingen, droogtes, bosbranden en voedseltekorten: veel communicatie over het milieu bevat apocalyptische boodschappen. Een voortdurende angst voor klimaatverandering kan ertoe leiden dat mensen gevoelloos en onverschillig worden, of vervallen in klimaatangst. Humor en satire kunnen echter helpen om de communicatie rond het milieu positief te houden en milieubewustzijn aan te moedigen, betoogt RUG-onderzoeker Massih Zekavat. Lees meer

Zingeving voor meer (geestelijke) gezondheid

Bijna dagelijks kun je erover lezen: de problemen in de (geestelijke) gezondheidszorg. De kosten rijzen de pan uit en er zijn lange wachtlijsten door een tekort aan capaciteit. Dan is er ook nog de vergrijzing en is het personeel overbelast. Met andere woorden, het systeem moet anders. De kersverse hoogleraar en psychiater Rogier Hoenders ziet daarbij een belangrijke rol weggelegd voor zingeving. Lees meer

Top-telescopen bouwen om in ons verleden te kijken

Scott Trager ontwikkelt nieuwe methoden om de evolutie van sterren in de Melkweg te ontrafelen – en die van verre sterrenstelsels. ‘Het geeft een gevoel van verwondering als je naar het heelal kijkt en denkt: Hoe is dit ontstaan? Hoe werkt het allemaal?’ Lees meer