Groninger kennisinstellingen leren over participatief actieonderzoek

Hoe combineer je wetenschappelijk met praktijkonderzoek? Welke rol neemt jouw onderzoeksgroep in? En hoeverre is dat wetenschap? Op 12 april 2018 organiseerden de Wetenschapswinkels van de Rijksuniversiteit Groningen de Dag van Participatief Actieonderzoek. Onderzoekers en studenten van de RUG, de Hanzehogeschool, het Universitair Medisch Centrum Groningen maakten die dag kennis met actieonderzoek. Ook verdiepten zij zich in participatieve onderzoeksvormen door middel van interactieve workshops.

Tineke Abma en Ben Boog

Prof. dr. Tineke Abma, hoogleraar Participatie en Diversiteit aan het VUmc sprak in haar keynote over de 'messiness' van participatief actieonderzoek. Ze liet zien hoe je meerstemmigheid kunt integreren in onderzoek, welke voordelen dat heeft, maar zeker ook wat de vuilkuilen zijn. In de middag sprak socioloog dr. Ben Boog over het kritisch-democratische als fundamenteel aspect van actieonderzoek. Via voorbeelden uit het verleden betoogde Ben Boog dat actieonderzoek altijd om een 'leerproces in democratie' gaat. Dagvoorzitter Hans Harbers begeleidde het debat en prikkelde het publiek met stellingen over actieonderzoek.

Wetenschapswinkels

De wetenschapswinkels van de RUG koppelen vraagstukken vanuit maatschappelijke organisaties aan studentenonderzoek. Veel van dit soort onderzoek gaat over het betrekken van publiek, bewoners, cliënten of patiënten bij wetenschappelijk onderzoek. Praktijkkennis en theorie in dialoog met elkaar krijgen was daarom precies het doel van de Dag van Participatief Aciieonderzoek. Veel van de workshops waar bezoekers aan konden deelnemen, waren daarom ook interactief van aard. Nanna Hilton (Multilingualism - RUG) sprak bijvoorbeeld over haar Citizen Science-onderzoek 'Stimmen', waarbij ze met behulp van een app taalgegevens van Friezen verzamelt. Anke Coumans (Academia Minerva - Hanze Hogeschool) ging in op kunst als 'conversation pieces' in een inloophuis voor dementerenden.

Wat is actieonderzoek?

Actieonderzoek is gebaseerd op het werk van sociaalpsycholoog Kurt Lewin, waarbij de onderzoeker ingrijpt ofwel participeert in het onderzoek. Het is een op zichzelf staande vorm van onderzoek naast kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Het uitgangspunt is dat deze vorm van onderzoek bijdraagt aan democratisering en empowerment binnen een sociale situatie. De onderzochten participeren hierbij als co-onderzoeker.