Digitaal instrument

In de afgelopen jaren zijn er steeds meer studenten met dyslexie die het hoger onderwijs betreden. Om hun leerproces te ondersteunen, kunnen ze vaak een beroep doen op speciale middelen en voorzieningen. Om in aanmerking te komen voor dergelijke regelingen, moeten ze bewijs van dyslexie overleggen. Als studenten vermoeden dat ze dyslexie hebben, maar nog geen diagnose hebben gekregen, moeten hun lees- en spellingsvaardigheden nog worden beoordeeld. Er is echter in veel landen een gebrek aan dyslexietests die specifiek voor de volwassen populatie zijn ontwikkeld.

Bovendien is er nog geen consensus bereikt over welke vaardigheden individuen met dyslexie gebruiken om het tekort in fonologische verwerking, dat (vaak) ten grondslag ligt aan hun leesproblemen, te compenseren. Er wordt gesuggereerd dat ze hun relatief intacte morfologische en semantische vaardigheden gebruiken om het lezen te vergemakkelijken. Daarnaast wordt gesteld dat ze focussen op grotere taaleenheden, zoals lettergrepen of de aanzet en het rijm, om te compenseren voor hun minder robuuste verbindingen tussen letters en klanken. Tot nu toe zijn deze hypothesen alleen in experimentele contexten onderzocht, met gemengde resultaten.

Daarom is het doel van dit promotieproject tweeledig. Ten eerste ontwikkelen we een digitaal beoordelingsinstrument om (jong)volwassenen te testen op dyslexie in het Nederlands en Engels, om het huidige tekort aan diagnostisch materiaal aan te vullen. Het instrument is gericht op moedertaalsprekers van het Nederlands en Engels, evenals tweede-taalsprekers van het Engels. De laatste doelgroep maakt het instrument bijzonder nuttig in een (Nederlandse) hogeronderwijscontext, waar veel vakken en programma's in het Engels worden gegeven. Omdat de test digitaal is, kan deze worden voltooid zonder de hulp van een psycholoog of logopedist, en is hij draagbaarder dan traditionele pen-en-papier testbatterijen. Ten slotte kan het instrument meer informatie vastleggen dan traditionele tests, waardoor het mogelijk is om onderliggende probleemgebieden te bepalen door accuratesse en reactietijden op woordniveau te analyseren en (psycho)linguïstische factoren in overweging te nemen.

Het tweede doel van het project is om bij te dragen aan de theoretische kennis over dyslexie. In het bijzonder willen we de invloed bepalen van verschillende (psycho)linguïstische variabelen op de lees- en spellingsprestaties van Nederlands- en Engelssprekende studenten met dyslexie. We willen de relatieve sterktes en zwaktes van deze populatie vaststellen om het diagnostische proces en de ondersteuning tijdens hun studie te verbeteren. Daarnaast onderzoeken we de rol van orthografie in het verklaren van de uiteenlopende eerdere bevindingen in verschillende talen. Ten slotte analyseren we de invloed van tweedetaalverwerving op de Engelse prestaties van Nederlandse studenten met dyslexie, door hen te vergelijken met moedertaalsprekers met dyslexie.

Dit project wordt uitgevoerd als onderdeel van het Idealab PhD programma in samenwerking met Dr. Lisi Beyersmann van de Macquarie University in Sydney. Vanuit de Rijksuniversiteit Groningen zijn onderstaande personen betrokken bij dit onderzoek: