GroenLinks jaaroverzicht 1992

Uit: P. Lucardie, I. Noomen en G. Voerman, 'Kroniek 1992. Overzicht van de partijpolitieke gebeurte­nissen van het jaar 1992' in: G.Voerman (red.), Jaarboek 1992 Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (Groningen 1993), 13-52, aldaar 34-37.

Inleiding

Voor GroenLinks was 1992 een rustig jaar, dat voornamelijk gevuld werd met conferenties en studiedagen. Een ledenwerfcam­pagne aan het eind van het jaar kon een lichte teruggang van het ledental vooralsnog niet ongedaan maken.

Partijraden

De GroenLinkse Raad kwam vier keer bijeen in Utrecht. Op 11 april verdedigde het Tweede-Kamerlid P. Rosenmöller het initi­atief-wetsont­werp voor betere arbeidskansen van allochtonen dat zijn fractie samen met die van D66 en de VVD had inge­diend. Sommige leden van de partijraad plaatsten vraagtekens bij deze samenwerking, maar juichten wel de strekking van het wetsont­werp toe. De GroenLinkse Raad koos bovendien vier nieuwe leden in het partijbestuur.

Op 20 juni besprak de partijraad het rapport Tijd voor zelf­standigheid. Fractievoorzitter mevr. R. Beckers pleitte in een toespraak over actuele zaken voor een politieke fatsoenscode in de discussie over etnische minderheden.

Op 19 september behandelde de GroenLinkse Raad de miljoenen­nota, de kwestie-Joegoslavië en het Verdrag van Maastricht.

Op 21 november kwam opnieuw de situatie in het voormalige Joegoslavië ter sprake. Verder werd gesproken over de voorbe­reiding van een ontwerp-verkiezingsprogram en de anti-racisme campagne die in het voorjaar van 1993 gevoerd zou worden.

Congres

Het partijcongres dat op 30 en 31 oktober in Amersfoort bij­eenkwam, hield zich vooral bezig met de sociale zekerheid. De grondslag voor de discussie was het eerder dat jaar verschenen rapport Tijd voor zelfstandig­heid, dat in september besproken was met vertegenwoordigers van vakbonden en organisaties van uitkeringsgerechtigden. Het congres nam de meeste aanbevelin­gen van het rapport over. Economische zelfstandig­heid zou voor iedereen bereikbaar moeten zijn, door herverdeling van betaal­de en onbetaalde arbeid - waaronder 'zorgarbeid' oftewel zorg voor zichzelf en kinderen of partners. Daarbij zouden inko­mens­verschillen verkleind en arbeidskosten verlaagd behoren te worden door wijzigingen in het belastingstelsel. Over een ba­sisinkomen zou nadere studie plaats vinden. De uitkeringen zouden verhoogd moeten worden om de sinds 1982 gegroeide achter­stand ten opzichte van de lonen in te halen; maar niet per se met 15%, zoals de partij in het verkiezingsprogram van 1989 eiste en de linkervleugel ook nu eigenlijk wilde.

De linkervleugel - die zich in een Links Netwerk op het con­gres had voorbereid - kreeg iets meer zijn zin bij de besluit­vorming over vrede en veiligheid. Een meerderheid van afge­vaardigden wees de NAVO af en wenste een grotere rol voor Ver­enigde Naties en CVSE (Conferentie voor Veiligheid en Samen­werking in Europa) bij het bewaren van de veiligheid in de wereld. Nederland zou ten behoeve van deze organisaties een kleine, professionele krijgsmacht dienen te handhaven.

Het congres koos ook een nieuw partijbestuur. Mevr. M. Vos werd herkozen als voorzitter, maar J. Lagendijk werd als vice-voorzitter - tegen de aanbevelingen van de kandidatencommissie in - vervangen door de om zijn linkse standpunten bekend staan­de E. Meijer. Lagendijk bleef overigens wel gewoon lid van het partijbestuur, waarin nu naast twaalf autochtonen drie migran­ten plaats namen.

Politiek leiderschap

De fractievoorzitter van GroenLinks in de Tweede Kamer, Beckers, kondigde op het congres haar vertrek aan; zij wilde meer tijd aan haar privé-leven besteden. In het voorjaar zou P. Lankhorst haar taak als voorzitter en B. van Ojik haar ka­merzetel overnemen. Lankhorst stelde zich echter niet be­schik­baar voor het lijsttrekkerschap bij de volgende kamerver­kie­zingen - verwacht in 1994. Zijn fractiegenoten Rosenmöller en mevr. I. Brouwer, door het bestuur gepolst, wilden zich even­min voor die functie beschikbaar stellen. Beiden noemden als argument de zorg voor hun kinderen, die moeilijk te verenigen zou zijn met het politiek leiderschap van de partij.

Conferenties

Op 18 januari organiseerde de Stichting GroenLinks in de EG een studiedag over milieu en ontwikkeling in Amsterdam. De stu­diedag diende mede als voorbereiding op de conferentie van de Verenigde Naties over dit onderwerp in Brazilië in juni - waar het Tweede-Kamerlid W. Willems aan deel zou nemen. Op de studiedag volgde op 14 maart een manifestatie, eveneens in Amsterdam, over milieu en internationale solidariteit. De par­tijvoorzitter, Vos, stelde dat een solidair milieu- en ontwik­kelingsbeleid waarschijnlijk tot economische 'nulgroei' in West-Europa zou leiden.

Op 16 mei vond in Amsterdam de conferentie 'Mondiale veilig­heid 2000' plaats, waarbij vooral gesproken werd over de toe­komst van de NAVO en de CVSE.

Migranten

Op 4 april vond in Amsterdam een studiedag plaats over migran­ten en gemeentepolitiek. Na de gemeenteraadsverkiezingen in 1990 waren in een aantal gemeenten migranten voor GroenLinks in de raad gekomen. In enkele gevallen ontstonden problemen, tenge­volge van cultuurverschillen of gebrek aan politieke ervaring wellicht. In Den Haag trad mevr. A. Roe­mer - bekend auteur met een Surinaamse achtergrond - uit de GroenLinks-fractie, zonder haar zetel op te geven. Voor migranten werd in juni een oriëntatiecursus gegeven, die zeer veel belangstel­ling trok.

Internationale contacten en de EG

De Groene Coördinatie in de Europese Gemeenschap, een interna­tionaal samenwerkingsverband waar GroenLinks deel van uit­maakt, kwam op 13 en 14 juni in Dublin bijeen. Besloten werd tot de oprichting van een Europese Groene Federatie, naar het voorbeeld van de christen-demo­cratische Europese Volkspartij.

In september organiseerde de partij een aantal bijeenkomsten over de Europese Gemeenschap op verschillende plaatsen in het land. Hoewel voorstander van Europese integratie, wees GroenLinks het in 1991 gesloten Verdrag van Maastricht af. Een deel van de partij, waaronder het Tweede-Kamerlid Brouwer, dacht hierover iets genuanceerder; maar ook Brouwer stemde in novem­ber tegen ratificatie van het Verdrag door de Tweede Kamer. GroenLinks had het Verdrag liever aan het volk ter goedkeu­ring voorgelegd, maar kreeg bij haar streven naar een referen­dum geen steun van andere partijen.

Verwante instellingen en publikaties

Dwars, de jongerenorganisatie van GroenLinks, organiseerde in augustus een 'International Green Network Camp' bij de Maars­seveense plassen.

Het Vrouwenoverleg van GroenLinks kwam bijeen op 13 juni en op 17 oktober om te spreken over arbeid, inkomen en sociale zekerheid - mede als voorbereiding op het partijcongres.

Roze Links, het 'GroenLinks platform voor seksuele diversi­teit', hield zich tijdens een beleidsweekend van 25 tot 27 september in Arnhem bezig met relatierechten en -plichten.

Het Wetenschappelijk Bureau van GroenLinks publiceerde in 1992 de brochure Individualisering en zorgpolitiek van de hand van mevr. C. Kersbergen en De economie van de energieheffing van B. Snels. Het partijbestuur schreef samen met de Tweede-Kamerfrac­tie het rapport Sjalom/Salam over de toestand in het Midden-Oosten.

Personalia

Op 15 december overleed F. Meis, van 1971 tot 1977 lid van de Tweede Kamer voor de CPN en bekend als actieleider in de arbeidersbeweging. Meis had in januari zijn lidmaatschap van GroenLinks opgezegd uit protest tegen uitspraken van Europar­lementariër H. Verbeek over de grote invloed van communisten en 'stalinisten' in de partij.

Eveneens op 15 december werd voor het eerst een lid van GroenLinks benoemd tot burgemeester. Mevr. H. Groen, voormalig lid van de Amsterdamse gemeenteraad voor de CPN, zou het ambt in Oostzaan gaan bekleden.