Martijn van Zomeren: helpt het om te hopen op een betere wereld?

Helpt het om te hopen op een betere wereld?

Hoop is een positieve emotie die, spreekwoordelijk, doet leven. Uit onderzoek weten we inderdaad dat hopen goed is voor mensen, omdat het een geloof in positieve veranderingen levend houdt, misschien zelfs tegen beter weten in, en zelfs als het gaat om grote problemen zoals klimaatverandering. Hopen en zelf actief een bijdrage leveren aan een betere wereld, zo wordt vaak gedacht, gaan daarom vaak hand in hand.

Recent experimenteel onderzoek lijkt echter weinig hoopvol. In drie experimenten lieten we in totaal meer dan 1000 Amerikaanse proefpersonen een hoopvolle of minder hoopvolle tekst over klimaatverandering lezen, waardoor mensen meer of minder hoop voelden. De onderzoeksvraag was of meer hoop dan ook leidde tot een hogere bereidheid om mee te doen aan verschillende acties tegen klimaatverandering, zoals demonstraties en petities. We vroegen ook naar hun bereidheid om korter te douchen en andere vormen van duurzaam gedrag. De resultaten waren overduidelijk: hopen hielp niet.

Dit betekent uiteraard niet dat het niet uitmaakt of je hoop voelt. Hopen helpt misschien niet de wereld, maar wel jezelf: het laat je iets beter voelen in de context van iets negatiefs dat moeilijk te veranderen lijkt. Wat het onderzoek liet zien is dat hopen niet genoeg is om mensen te motiveren om mee te doen aan demonstraties en petities, of om bijvoorbeeld korter te douchen. In een vervolgonderzoek kijken we wat daar nog meer voor nodig is.