Speech by Guido Visman University Council member for the Science Faction

11 December 2025
University Council 339

--- ENGLISH BELOW ---

Voorzitter, geachte leden van het College van Bestuur,

Klaar om te wenden – Ree – Overstag!

Iedereen die weleens gezeild heeft kent dit commando van de schipper: maak je klaar om van koers te veranderen, meld je gereed en maak gezamenlijk de manoeuvre. En trek op tijd je hoofd in om geen klap van de giek te krijgen. Een goede schipper weet uit welke hoek de wind gaat waaien en geeft zijn bemanning tijdig de opdracht de koers te verleggen. De bemanning vertrouwd op zijn inzicht en de daadkracht. Die samenwerking kan aardig op de proef worden gesteld wanneer het weer plotseling omslaat en de wind met volle kracht uit onverwachte hoek gaat waaien. De schipper moet dan snel keuzes maken, niet twijfelen en vertrouwen op het aanpassingsvermogen van zijn bemanning. Iedereen moet meedoen om het acute gevaar te bezweren met gezamenlijke doortastendheid en wendbaarheid.

Voorzitter, u begrijpt waar deze beschrijving op slaat: de statige 11-master genaamd RUG zit in zwaar financieel weer en de bemanning moet zich tot het uiterste inspannen om het watermakende schip niet te laten zinken. En dat gebeurt ook: alle faculteiten hebben de afgelopen twee jaar hun stinkende best gedaan om aan de bezuinigingsopgaven TiB en HLA te voldoen. Het vervelende is alleen dat er ook lui aan boord zitten die helemaal niet kunnen zeilen en zich bovendien niets aantrekken van de commando’s van de schipper. Zij kunnen zich alleen maar vastklampen aan wat zij te pakken kunnen krijgen en hopen dat de wind weer snel gaat liggen. Verwacht van hen geen daadkracht, wendbaarheid of solidariteit. Zij vormen, afgezien van de kiel, een deels schuivende ballast en daardoor een groot gevaar voor het behoud van het schip. Die ballast heeft in geval van de RUG  ook een naam: University Services en Vastgoed.

Voorzitter, bij de behandeling van de instellingbegroting 2025 en de kaderstelling 2026 heeft de Wetenschapsfractie al vurig gepleit voor een significante reductie van de ondersteunende diensten, oplopend tot 60 miljoen structureel. Het is er niet van gekomen, met veel pijn en moeite heeft University Services enkele miljoenen gevonden, niet meer. Vastgoed ligt inmiddels aan het infuus. De Wetenschapsfractie heeft gepleit voor het doorlichten van de gefragmenteerde organisatie door een extern bureau, daar is kennelijk geen tijd, geld of animo voor. University Services kent op dit moment 71 onderdelen met managers die wachten tot de wind gaat liggen. Alleen gaat die wind niet liggen, hij neemt juist in kracht toe: de komende jaren zal de instroom van studenten met 10% dalen en zal de RUG tot en met 2030 nog eens 45 miljoen extra moeten bezuinigen, volgens onze rector gaat het om zo’n 400 fte’s. Waar die vandaan moeten komen? Natuurlijk verloop. En dat is interessant, want die maatregel is ook al ingeboekt in TiB en HLA; zijn er medewerkers die meerdere keren natuurlijk gaan verlopen? Natuurlijk niet, het college durft gewoon niet te zeggen dat gedwongen ontslagen onontkoombaar zijn. En als die ontslagen dan wel gaan vallen, waar gaan die dan vallen? Zijn de faculteiten dan opnieuw aan de beurt en blijft de ballast aan boord? Dit zou onverantwoord zijn, het schip raakt dan zijn bemanning kwijt en zal reddeloos op de klippen lopen.

Voorzitter, de voorliggende begroting 2026 is teleurstellend: door het T-2 effect, TiB en HLA verbeteren de cijfers nog enigszins ten opzichte van vorig jaar. Daarna gaat het mis: het resultaat verslechtert weer tot een min van 35 miljoen in 2030. Dat weerhoudt het college niet om zonder blikken of blozen de portemonnee te legen voor ruim 70 miljoen aan vastgoed onderhoud. Eind 2028 is de kas letterlijk leeg. Daarbovenop meldt Corporate Control dat er “onvoldoende kostenverlagende maatregelen verwerkt in de begroting om de dalende opbrengsten, met name als gevolg van dalende studentenaantallen, te compenseren.” De Wetenschapsfractie maakt zich ernstige zorgen over de gepresenteerde begroting en vooral het uitblijven van doortastend ombuigingsbeleid, de onlangs ingestelde commissie BPR 26-30 ten spijt. De RUG blijkt geen wendbare catamaran maar een logge olietanker op koers naar de rotsen.

Voorzitter, als u mij zou vragen hoe uit deze gevaarlijke financiele situatie te navigeren dan zou ik u antwoorden: snelheid, loos direct de ballast en vertrouw op de bemanning om het schip op tijd te keren. En als de schipper geen commando kan of wil geven, dan moeten de eerste stuurman en de loods het maar doen, zoals:

• Draag het College van Decanen, en niet University Services op om afspraken te maken over de verdeling van gelden, inclusief die van de ondersteunende diensten;

• Draag een externe partij op om de ondersteunende diensten door te lichten en maak een fatsoenlijk saneringsplan;

• Stel vastgoedonderhoud uit en versnel de afstootplannen;

• En niet onbelangrijk: maak financiële ruimte vrij voor investeringen in menselijk kapitaal, informatie infrastructuur en samenwerkingsverbanden.

Concrete vraag is of het college inziet en bereid is om nog voor de financiële kaderstelling alvast plannen te maken voor ingrijpende afslanking van University Services en Vastgoed, vooruitlopend op de uitkomsten van het advies van BPR 26-30. En bovendien dit keer de faculteiten te ontzien van verdere bezuinigingen. Dit zou de werkomstandigheden aanzienlijk verbeteren, om maar een dwarsstraat te noemen.

De Wetenschapsfractie is graag bereid om hier een structurele bijdrage aan te leveren.

Klaar om te wenden – Ree – Overstag!

Ik dank u voor uw aandacht.

--- ENGLISH ---

Chair, esteemed members of the Executive Board,

Ready to tack – Lee – Helm's a-lee!

Anyone who has ever sailed knows this command from the skipper: prepare to change course, report your readiness, and execute the maneuver together. And remember to duck in time to avoid a blow from the boom. A good skipper knows from which direction the wind is blowing and gives the crew timely instructions to adjust the course. The crew trusts their insight and decisiveness. This cooperation can be severely tested when the weather suddenly changes and the wind starts blowing with full force from an unexpected direction. The skipper must then make quick decisions, act without hesitation, and rely on the adaptability of the crew. Everyone must work together to avert the immediate danger with collective determination and agility.

Chair, you understand what this description refers to: the stately 11-masted ship known as the RUG is caught in a severe financial storm, and the crew must do everything in their power to keep the leaking ship afloat. And they are doing just that—over the past two years, all faculties have worked tirelessly to meet the TiB and HLA budget-cutting targets. The problem, however, is that there are also passengers on board who don’t know how to sail and, what’s more, ignore the skipper’s commands. They can only cling to whatever they can grab and hope the wind will soon die down. Don’t expect decisiveness, agility, or solidarity from them. Apart from the keel, they are partly shifting ballast—and thus a major threat to the survival of the ship. At the RUG, this ballast also has a name: University Services and Real Estate.

Chair, during the discussion of the institutional budget for 2025 and the framework for 2026, the Science Faction already strongly advocated for a significant reduction in support services, amounting to a structural €60 million. This did not happen. With great effort, University Services managed to find a few million, nothing more. Real Estate is now on life support. The Science Faction called for an external review of the fragmented organization, but apparently, there is no time, money, or enthusiasm for this. University Services currently consists of 71 units with managers waiting for the wind to die down. But the wind is not dying down; it is increasing in strength: in the coming years, student enrollment will drop by 10%, and the RUG will have to implement an additional €45 million in cuts by 2030. According to our Rector, this will affect around 400 FTEs. Where will these cuts come from? Natural attrition. This is interesting because this measure has already been factored into TiB and HLA. Are there employees who will undergo natural attrition multiple times? Of course not; the Board simply does not dare to say that forced redundancies are inevitable. And when these redundancies do occur, where will they fall? Will the faculties be targeted again, while the ballast remains on board? This would be irresponsible; the ship would lose its crew and inevitably run aground.

Chair, the proposed budget for 2026 is disappointing: due to the T-2 effect, the figures show some improvement compared to last year. After that, things go wrong: the result deteriorates again to a deficit of €35 million by 2030. This does not prevent the Board from emptying the coffers for over €70 million in real estate maintenance. By the end of 2028, the treasury will be literally empty. On top of that, Corporate Control reports that “there are insufficient cost-reducing measures included in the budget to compensate for the declining revenues, particularly due to falling student numbers.” Note that the aforementioned €45 million must be added to the €35 million deficit in 2028! The Science Faction is deeply concerned about the presented budget and, above all, the lack of decisive restructuring policy, despite the recently established BPR 26-30 committee. The RUG is not an agile catamaran but a cumbersome oil tanker on a collision course with the rocks.

Chair, if you were to ask me how to navigate out of this dangerous financial situation, I would answer: jettison the ballast immediately and trust the crew to turn the ship in time. And if the skipper cannot or will not give the command, then the first mate and the pilot must take action, such as:

• Task the College of Deans, not University Services, with making agreements on the distribution of funds, including those of the support services;
• Commission an external party to review the support services and create a proper restructuring plan;
• Postpone real estate maintenance and accelerate divestment plans;
• And, not unimportantly, free up financial resources for investments in human capital, information infrastructure, and collaborative partnerships.

The concrete question is whether the Board recognizes and is willing to make plans, even before the financial framework is set, for drastic downsizing of University Services and Real Estate, in anticipation of the BPR 26-30 committee’s advice. And, moreover, to spare the faculties from further cuts this time. This would significantly improve working conditions, to name just one benefit.

The Science Faction is ready to make a structural contribution and requests the Board to respond to these four points.

Ready to tack – Lee – Helm's a-lee!

Thank you for your attention.