Bouwen aan het principaat
| Promotie: | Dhr. T. (Tjark) Blokzijl |
| Wanneer: | 28 januari 2021 |
| Aanvang: | 11:00 |
| Promotors: | dr. J.W. (Jan Willem) Drijvers, prof. dr. O.M. (Onno) van Nijf |
| Copromotor: | dr. N. De Haan |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Letteren |
Romeinse staatsvormingsproces niet uniform en van bovenaf gestuurd
Het staatsvormingsproces dat ingezet werd door de Romeinse keizers verliep niet uniform voor elke Italische regio. Dit proces was bovendien niet van bovenaf gestuurd vanuit Rome, maar vooral een 'grassroots' ontwikkeling was, steunend op lokale elites. Dat concludeert promovendus Tjark Blokzijl.
Het einde van de eerste eeuw v.Chr. en de eerste twee eeuwen n.Chr. laten voor Italië een grote hoeveelheid aan architectuur en inscripties zien. Veel van deze bronnen zijn direct gerelateerd aan het handelen van de keizer, zoals wegen en aquaducten, publieke gebouwen, tempels, altaren en standbeelden. Onder wetenschappers is er een brede overeenstemming met betrekking tot het functioneren van de eerste keizer (Augustus) als katalysator voor het neerzetten van imposante bouwwerken in Italië. Daarentegen bestaat er minder eensgezindheid over de wijze waarop dit proces zich voltrok. Er is echter een trend te ontdekken waarin de voorkeur gegeven wordt aan een ‘top-down’-verklaring: hierin staat de keizer centraal en volgen de inwoners van Italië de ontwikkelingen in Rome wat betreft architectuur, bouwtechnieken en stijlvormen. Maar kan dit ‘top-down’-model ook voldoende verklaringen geven voor steden waar wél dergelijke architectuur zichtbaar is maar waar aantoonbaar nauwelijks tot geen patronagebanden bestonden met Rome, er weinig keizerlijke interventies waren of waar een afwijkend bouwproces was?Blokzijl onderzocht op welke wijze de lokale elite een rol speelde in de consolidatie van het Principaat.
Voor de beantwoording van deze vraag gebruikt Blokzijl Umbrië als casus, met de focus voornamelijk op de lokale stedelijke elite. Blokzijl concludeert dat door middel van architectuur en sculptuur de lokale stedelijke elite de eendracht, samenwerking en identiteit in de Umbrische gemeenschappen versterkte. Daardoor had de elite in Umbrië een voorname rol in de consolidatie van het keizerrijk.