Specificity and genericness in the associations between sleep problems and psychopathology throughout life
| Promotie: | D. (Dina) Sarsembayeva |
| Wanneer: | 15 september 2025 |
| Aanvang: | 12:45 |
| Promotor: | prof. dr. C.A. (Catharina) Hartman |
| Copromotor: | drs. M.J. (Marieke) Schreuder |
| Waar: | Academiegebouw RUG / Studenten Informatie & Administratie |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Specificiteit en generiekheid in de verbanden tussen slaapproblemen en psychopathologie gedurende het hele leven
Dit onderzoek Dina Sarsembayeva onderzocht de verbanden tussen verschillende slaapproblemen en mentale gezondheid gedurende het leven. De eerste studie benadrukte dat verschillende aspecten van slaapritme, zoals bedtijd, wektijd en ochtendwaakzaamheid, gerelateerd zijn aan specifieke slaapproblemen. Het bleek dat laat slapen alleen schadelijk kan zijn wanneer het gecombineerd wordt met andere slaapproblemen.
De tweede studie ontdekte dat mensen uit verschillende leeftijdsgroepen in drie veelvoorkomende slaapprofielen kunnen worden ingedeeld: Gezonde Leeuweriken (vroeg slapen en goede slaap), Slaperige Uilen (laat slapen en niet-verkwikkende slaap) en Slapeloze Duiven (gemiddeld slaapritme met ernstige slapeloosheidssymptomen). In vergelijking met Gezonde Leeuweriken vertoonden Slaperige Uilen en Slapeloze Duiven ernstigere symptomen van depressie, angst, agressie, autisme en ADHD.
De derde studie toonde aan dat slechte slaapkwaliteit vaak wordt gevolgd door ergere dagelijkse psychiatrische symptomen, zoals apathie, zorgen, prikkelbaarheid en sensorische gevoeligheid. Omgekeerd kan slaapkwaliteit slechter zijn na dagen met ernstigere psychiatrische symptomen, zoals zorgen en sensorische gevoeligheid. Deze verbanden lijken echter vooral relevant voor mensen die kwetsbaarder zijn voor specifieke psychiatrische problemen.
De vierde studie over oudere volwassenen toonde aan dat verschillende slaapproblemen een snellere achteruitgang in verschillende cognitieve functies kunnen voorspellen, en dat sommige slaapproblemen beter zijn in het voorspellen van achteruitgang in specifieke functies, zoals frequente ontwakingen voor verwerkingssnelheid en globale cognitie.
Dit onderzoek benadrukt dat slaapproblemen vaak met elkaar samenhangen en verschillende aspecten van de mentale gezondheid kunnen beïnvloeden, vooral bij mensen die kwetsbaar zijn voor mentale stoornissen.