Optimizing staging & decision-making in pancreatic and periampullary cancer
Promotie: | Dhr. B.K. (Bobby) Pranger |
Wanneer: | 16 september 2024 |
Aanvang: | 16:15 |
Promotors: | prof. dr. V.E. (Vincent) de Meijer, prof. dr. J.M. (Joost) Klaase, prof. dr. G.M. (Gooitzen Michell) van Dam |
Copromotor: | dr. J.I. Erdmann |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |

Optimalisatie van stadiëring en besluitvorming bij pancreas- en periampullaire kanker
Alvleesklier- en periampullaire kanker zijn verschillende soorten kanker die beginnen in de alvleesklier of rond de ampulla van Vater. Alvleesklier- en periampullaire kanker komen niet zo vaak voor als darm-, borst- of longkanker. Maar alvleesklierkanker is een belangrijke oorzaak van kankersterfte in Nederland, en het aantal gevallen is de laatste twintig jaar gestegen. Deskundigen voorspellen dat alvleesklierkanker in 2030 de op één na belangrijkste doodsoorzaak door kanker zal zijn. Dit proefschrift van Bobby Pranger onderzoekt de behandeling en diagnostiek van alvleesklierkanker, met speciale aandacht voor operaties en beeldvormingstechnieken.
Dit proefschrift levert meer bewijs over de huidige beeldvormende technieken en over de evaluatie van lymfeklieren en uitzaaiingen tijdens de operatie. Daarnaast heeft dit proefschrift waardevolle inzichten geboden in fluorescentie-geleide chirurgie bij alvleesklierkanker.
Hoofdstuk 2 vergelijkt complicaties na alvleesklieroperaties bij jonge en oudere patiënten. Hoewel complicaties even vaak voorkomen, ontwikkelen jonge patiënten na een operatie aan de alvleesklierkop minder vaak problemen met de alvleesklierfunctie. Meer onderzoek is nodig om deze verschillen te begrijpen.
In hoofdstuk 3 wordt de nauwkeurigheid van CT-scans bij het opsporen van uitzaaiingen naar lymfeklieren rond de aorta onderzocht. CT-scans blijken niet altijd betrouwbaar, wat betekent dat een vermoeden van uitzaaiingen op een CT-scan niet automatisch een belemmering voor een operatie zou moeten zijn.
Hoofdstuk 4 onderzoekt het nut van een CT-scan van de borstkas voorafgaand aan een alvleesklieroperatie. Een borstkas-CT toont bij 10% van de patiënten belangrijke afwijkingen, waaronder uitzaaiingen in 4% van de gevallen. Vanwege het risico op vertraging in de behandeling, wordt aanbevolen om deze scan gelijktijdig met de alvleesklier-CT uit te voeren.
In hoofdstuk 5 wordt het nut van een leverecho tijdens een kijkoperatie onderzocht. De echo biedt slechts in 4% van de gevallen extra informatie, vooral als er veel tijd is verstreken sinds de laatste CT-scan. Daarom wordt geconcludeerd dat de echo weinig toegevoegde waarde heeft bij recente beeldvorming.
Hoofdstuk 6 analyseert de invloed van lymfeklieruitzaaiingen in stations 8a, 9 en 16b1 op de overleving. Uitzaaiingen in met name station 16b1 leiden tot een zeer slechte overleving. Deze studie laat zien dat het verwijderen van station 16b1 lymfeklieren tijdens de operatie gerechtvaardigd kan zijn bij alvleesklier- en periampullaire kanker.
Hoofdstuk 7 vergelijkt de uitkomsten van een pancreatoduodenectomie en een palliatieve dubbele bypass bij patiënten met uitzaaiingen naar station 16b1. Hoewel de pancreatoduodenectomie een langere overleving biedt, gaat het gepaard met meer complicaties.
Hoofdstuk 8 onderzoekt het gebruik van bevacizumab-800CW voor het opsporen van alvleesklierkankercellen. Ondanks de veiligheid bleek het moeilijk om kankercellen betrouwbaar te onderscheiden van normaal weefsel, waardoor het onderzoek vroegtijdig werd stopgezet.