Mental health through the life course: understanding the interrelations between individual and psychosocial factors, and social participation
Mentale gezondheid gedurende de levensloop: inzicht in de onderlinge relaties tussen individuele en psychosociale factoren, en sociale participatie
Wat je meemaakt in je jeugd en adolescentie kan blijvende gevolgen hebben, vooral voor je mentale gezondheid en maatschappelijke participatie, zoals deelname aan school en werk. Voorbeelden daarvan zijn een moeilijke gezinssituatie, ingrijpende gebeurtenissen of ongezond gedrag op jonge leeftijd. Deze factoren beïnvloeden hoe jongeren zich voelen, hoe ze presteren op school en of ze hun weg naar werk vinden. Om jongeren goed te kunnen ondersteunen moeten deze complexe verbanden beter begrepen worden; de kern van dit proefschrift van Lisette Wijbenga.
De resultaten laten zien dat ongezond gedrag en stressvolle gebeurtenissen in de puberteit de mentale gezondheid beïnvloeden van kindertijd tot volwassenheid. Meest ongezond gedrag had geen invloed, uitgezonderd obesitas-gerelateerd gedrag. Mentale problemen als kind vergrootten de kans op stressvolle gebeurtenissen en negatief gezinsfunctioneren, maar een goed gezinsfunctioneren beschermde niet tegen latere problemen. Moeilijke jeugdervaringen kunnen leiden tot latere mentale gezondheidsproblemen, maar niet iedereen is daar even kwetsbaar voor. Vooral emotionele mishandeling en verwaarlozing bleken sterk bepalend, en onvoldoende emotieregulatie en cognitieve kwetsbaarheden vormden belangrijke schakels. Vijf cognitieve vaardigheden (afleidingen negeren, ergens aan beginnen, aandacht vasthouden, plannen en tijd bewaken) verklaarden het verband tussen mentale problemen en studiesucces. Tot slot verliep de overgang van school naar werk minder gunstig bij jongeren uit gezinnen met een lagere sociaaleconomische status, onafhankelijk van hun mentale gezondheid.
Kortom, dit proefschrift laat zien dat mentale gezondheid in de kindertijd invloed heeft op hoe het later gaat, zowel mentaal als in participatie. Deze bevindingen onderstrepen het belang van preventie, tijdige hulp en beleid dat eerlijke kansen biedt aan jongeren.