Cerebral metabolic patterns in neurodegeneration
| Promotie: | dr. S.K. (Sanne) Meles |
| Wanneer: | 02 september 2020 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotors: | prof. dr. K.L. (Klaus) Leenders, prof. dr. R.A.J.O. (Rudi) Dierckx |
| Copromotor: | dr. R.J. (Remco) Renken |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Cerebrale metabole patronen bij neurodegeneratie
Meles richtte zich in haar proefschrift op neurodegeneratieve hersenziekten. Bij deze hersenziekten, zoals de ziekte van Parkinson en de ziekte van Alzheimer, raken hersencellen in bepaalde hersengebieden geleidelijk beschadigd. In een vroeg stadium kunnen verschillende neurodegeneratieve hersenziekten dezelfde symptomen veroorzaken. Zelfs voor ervaren clinici is het stellen van een juiste diagnose in een vroeg ziektestadium lastig.
Bij neurodegeneratieve hersenziekten kunnen patronen van veranderde hersenactiviteit ontdekt worden, die specifiek zijn voor verschillende aandoeningen. Deze veranderingen kunnen zichtbaar worden gemaakt met 18F-FDG PET scans van de hersenen. Hiermee wordt het suikerverbruik van hersengebieden gemeten, en wordt zichtbaar gemaakt welke gebieden minder, of juist meer actief zijn.
In dit proefschrift werden, met behulp van een wiskundig model (spatial covariance analysis), 18F-FDG PET scans van de hersenen van verschillende patiënten met een neurodegeneratieve hersenziekte vergeleken met gezonde proefpersonen. Op deze manier werden ziekte-gerelateerde patronen vastgesteld. Deze patronen kunnen gebruikt worden om de mate van ziekte-aciditeit te bepalen in de scan van een nieuwe patiënt.
Er werd ook onderzocht of deze methode nuttig zou kunnen zijn in een vroeg ziektestadium. Patiënten met REM-slaap gedragsstoornis (RBD), verkeren in een voorstadium van de ziekte van Parkinson. Het Parkinson-patroon bleek al aanwezig te zijn in de 18F-FDG PET scans van patiënten met RBD. Ook bij patiënten met milde cognitieve klachten was het Alzheimer-patroon al aantoonbaar, nog jaren voordat zij daadwerkelijk Alzheimer dementie ontwikkelden.
18F-FDG PET is vrijwel overal beschikbaar, en is in combinatie met geavanceerde analysemethoden waardevol voor het bestuderen van neurodegeneratieve hersenziekten, zowel in het kader van wetenschappelijk onderzoek als in de dagelijkse klinische praktijk.
CV Sanne Meles
Sanne Meles (1988) studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hierna werkte zij op de afdeling Neurologie van de Isala Kliniek in Zwolle. In 2013 startte ze met haar promotietraject, gefinancierd door de organisatie Stichting ParkinsonFonds, onder begeleiding van Prof. K.L. Leenders, Prof. dr. R.A.J.O. Dierckx en Dr. R.J. Renken. Sinds 2017 is zij in opleiding tot neuroloog in het Universitair Medisch Centrum Groningen. Ze is van plan patiëntenzorg te blijven combineren met neuroimaging-onderzoek. De titel van haar proefschrift luidt: "Cerebral metabolic patterns in neurodegeneration".