Skip to Content Skip to Navigation

Onderzoek Kapteyn Instituut Blaauw Sterrenwacht

Observaties

Met de Gratama Telescoop zijn al een aantal mooie opnames gemaakt. De voorbeelden hieronder geven een indruk van de mogelijkheden.

Een opname van de Orion-nevel, een stervormingsgebied in de Melkweg. De opname is gemaakt door Nynke Oosterhof (biologie) en Mike Chesnaye (kunstmatige intelligentie) voor hun minor Sterrenkunde.

Een opname van de supernova in de nacht van 28 op 29 januari 2011. Het sterrenstelsel NGC 2655 staat in het midden van de afbeelding, de supernova is de heldere blauw-witte ster linksonder dit stelsel.

Een opname van de maan. Met een telescoop of verrekijker worden structuren zoals kraters op de maan zichtbaar die met het blote oog niet te zien zijn.

Een opname van de bolvormige sterrenhoop Messier 53, genomen door de 'breedband' B- (blauw), V- (groen) en R-band (rood) filters.

De linker opname toont de verhouding tussen de helderheid van de H-alpha en de H-beta emissielijnen; licht-geel is een hoge intensitiet, donker-blauw is een lage intensiteit. Deze verhouding is een maat voor de hoeveelheid stof tussen de waarnemer en het oplichtende waterstofgas in de nevel. Het rechter plaatje geeft de verhouding weer tussen de helderheden van de [OIII] en de H-beta emissielijnen en is een maat voor de ionisatiegraad van het gas.

Een opname van de Orion nevel door drie 'smalband' filters: [SII] (rood, 5x8 min), H-beta (groen, 7x8 min) en [OIII] (blauw, 5x8 min).

Hier hebben we een opname van de Adelaarsnevel, een stervormingsgebied in de Melkweg. De 'valse kleuren' laten zien hoe het waterstofgas, zuurstofgas, zwavelgas en het stof verdeeld zijn. Een groepje pas gevormde heldere sterren staat rechts boven het centrum en deze sterren laten het gas oplichten. Er is 2x30 minuten belicht door het [OIII] filter (blaauw), 1x30 minuten door het H-alpha filter (groen) en 2x30 minuten door het [SII] filter (rood).

Dit is een H-alpha opname van de Pelikaan nevel in het sterrenbeeld Zwaan. De CCD is 2x30 minuten belicht door het H-alpha filter. De opname laat strukturen zien van wervelend gas en stof. In de rechter bovenhoek loopt het spoor van een satelliet die tijdens de opname het beeldveld doorkruiste.

Ingezoomde versie van stelsel NGC 4088 van de afbeelding hieronder (rechts), vergeleken met een eerdere afbeelding van hetzelfde stelsel toen de supernova er nog niet was (links).

Supernova SN2009dd in NGC 4088, in de nacht van 15 op 16 april gemaakt met de Gratama Telescoop van de Blaauw Sterrenwacht. Het kleinere stelsel rechtsonder is NGC 4085. De totale belichtingstijd was 10x10min in B, 7x10min in V, en 4x10min in R. De blauwe supernova staat vlak naast de oranje kern van N4088 (zie afbeelding hierboven).

De nacht van 18 op 19 april was van onweerstaanbare kwaliteit, dus Marc Verheijen ging eens kijken of het mogelijk was een H-alpha afbeelding van een nabij sterrenstelsel te maken. Het stelsel M51 werd het doelwit; de observaties duurden 4x30min in B, 3x30min in V, 2x30min in R en 4x30min in H-alpha. Links ziet u het kleuren beeld, rechts het stelsel in H-alpha straling. Talloze H-alpha gebieden kunnen met de Gratama telescoop zichtbaar worden gemaakt. In deze gebieden bevindt zich geioniseerd waterstof gas.

Het was weer een prachtige nacht van 17 op 18 april 2009. Marc Verheijen heeft dus een plaatje geschoten van de Coma cluster om te zien wat de telescoop kan; 5x30min in B, 4x30min in V, 3x30min in R. Coma is een van de grootste opeenhopingen van sterrenstelsels in het nabije heelal. Deze sterrenstelsels bewegen met 7200 kilometer per seconde van ons vandaan en het licht is 330 miljoen jaar onderweg geweest om tenslotte door onze telescoop opgevangen te worden.

Kleurenplaatje van Messier 101; 10x10min in B, 7x10min in V, en 5x10min in R met de halve maan boven horizon.

Het spiraalstelsel Messier 81 waargenomen met de Gratama telescoop. Meerdere opnames door verschillende kleurfilters zijn gecombineerd om deze kleurenafbeelding te maken. De totale belichtingstijd was 3 uur en 10 minuten.

Opname van de planetaire nevel M27, ook wel de Halternevel genoemd. Deze kleuren opname werd gemaakt door het licht van zuurstof (blauw-groen) en waterstof (rood) te combineren. Een planetaire nevel ontstaat als een lichte ster (zoals de zon) aan het einde van zijn leven zijn buitenste lagen uitstoot.

De eerste opname gemaakt met de nieuwe telescoop. Deze opname is van de mooie bolvormige sterrenhoop M13. Er is niet scherp gesteld, niet gevolgd en de opname van 60 seconde is niet verder bewerkt.

Opnames van de Halternevel (M27) in twee kleuren licht: H-alpha (dieprood) en OIII (blauwgroen). De H-alpha opname verraadt de aanwezigheid van waterstof. De zuurstof opname verraadt de aanwezigheid van zuurstof. De halternevel is een planetaire nevel: een gaswolk die ontstaat als een lichte ster (zoals de zon) aan het einde van zijn leven zijn buitenste lagen uitstoot.

Een opname van de Draaikolknevel (M51). Dit is een sterrenstelsel net als onze eigen melkweg en bevat enkele honderden miljarden sterren. De rechter afbeelding is van dezelfde opname waarbij met beeldverwerking de zwakste gedeeltes naar voren zijn gehaald.

Vier opnames van de ster "Wolf 1346" in vier kleuren licht. Van deze ster is precies bekend hoeveel licht hij uitzendt in iedere kleur. Met deze opnames kan de gevoeligheid van de gebruikte camera bepaald worden voor deze kleuren.

Laatst gewijzigd:

11 januari 2023 16:07

View this page in: English

Volg de RUGfacebook twitter linkedin rss instagram youtube