Organisatie

Nederlandse politieke partijen bouwen traditioneel op een organisatie waarin (democratische) besluitvorming plaatsvindt. Over het algemeen is dit een vereniging met volledige rechtspersoonlijkheid en is er de mogelijkheid om lid te worden. Aan het hoofd van deze partijorganisatie staat in principe het partijbestuur, dat meestal door leden wordt gekozen en zetelt in het hoofdkantoor, ook wel het partijbureau. De organisatie vormt van oudsher de brug tussen de leden van de partij en haar politieke vertegenwoordigers: in werkgroepen, commissies en/of nevenorganisaties kunnen leden elkaar ontmoeten, van gedachten wisselen en de koers van de partij mede bepalen. Bovendien kan een partijorganisatie regionaal en lokaal vertakt zijn. De partijorganisatie is onder andere verantwoordelijk voor de organisatie van congressen en evenementen, publicaties en campagnes. Hoewel het partijbestuur in Nederland traditioneel niet de politieke leiding heeft, is dit orgaan wel van grote invloed op de politieke koers. Zo is het partijbestuur verantwoordelijk voor de verkiezingsprogramma’s en de kieslijsten.

De ChristenUnie had vanaf haar ontstaan op 22 januari 2000 een structuur waarbinnen het GPV en de RPF onafhankelijk binnen de partij bleven bestaan en er was eerder sprake van een unie dan een fusie. Vanaf 31 december 2003 was er wel een volledige fusie toen GPV en RPF beiden werden opgeheven. In de beginjaren was de ChristenUnie enigszins hiërarchisch georganiseerd, bedoeld om de eenheid binnen de nieuwe partij te bevorderen. Naarmate de verschillen tussen de voormalige leden van het GPV en de RPF kleiner werden en de fusie vanzelfsprekend werd, is de structuur van de partij gaandeweg meer open en meer democratisch geworden. Deze ontwikkeling is goed zichtbaar bij de congressen: het mogen deelnemen, spreken en stemmen bij de partijcongressen is stapsgewijs steeds verder uitgebreid.