Capturing complex processes of human performance
| Promotie: | prof. dr. J.R. (Ruud) den Hartigh |
| Wanneer: | 16 april 2015 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotors: | prof. dr. P.L.C. van Geert, prof. dr. C. Gernigon, prof. dr. N. (Nico) van Yperen |
| Copromotor: | prof. dr. R.F.A. (Ralf) Cox |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Gedrags- en Maatschappijwetenschappen |
Geen algemeen traject naar de top bij sport, muziek of wetenschap
Het leveren van prestaties is een complex en dynamisch proces, waarbij psychologische-, lichamelijke- en omgevingsfactoren elkaar continue beïnvloeden en veranderen. Het is daarom moeilijk om specifieke factoren te identificeren die prestatieprocessen in de sport en daarbuiten verklaren. Ruud den Hartigh richtte zich op het begrijpen van prestatieprocessen vanuit het complexe samenspel tussen allerlei factoren.
Hoe komen sporters bijvoorbeeld in een positieve of negatieve spiraal? Dit gebeurt vaak wanneer sporters het gevoel hebben dat de winst dichterbij komt, of juist verder weg raakt, wat gepaard gaat met verschillende motorische en psychologische veranderingen. Wanneer teams van twee roeiers werden ingehaald door een tegenstander, vond Den Hartigh dat hun coördinatie relatief zwak werd en dat de kracht van de roeislagen relatief snel afnam, vergeleken met een periode waarin de roeiers zelf inliepen. Psychologisch gezien kwamen roeiers ook relatief snel in een dip als hun positie in de race verslechterde, terwijl een positieve spiraal (momentum) zich juist vrij langzaam ontwikkelde. Daarnaast hebben we ook gevonden dat roeiers minder snel in een dip kwamen als zij daarvoor al een aantal succesvolle races geroeid hadden. Momentum kan dus ook overgedragen worden naar toekomstige wedstrijden.
Prestatieprocessen bekijkend van sporters, musici en wetenschappers over de jaren heen, vond Den Hartigh dat er geen algemeen traject is naar de top. Iedereen ontwikkelt zich op een andere manier, wat verklaard kan worden vanuit een model waarin verschillende factoren (steun van ouders, hoeveelheid oefening, iemands motivatie, etc.) veranderen in de tijd én elkaar voor ieder individu op verschillende manieren beïnvloeden.
Ruud den Hartigh deed zijn promotieonderzoek bij de afdeling Psychologie van de RUG en bewegingswetenschappen van de universiteit van Montpellier, Frankrijk, tevens financier van het onderzoek. Hij is nu werkzaam als Assistant Professor Talent & Creativity bij de sectie Ontwikkelingspsychologie van de RUG.