Time & other dimensions
| Promotie: | Mw. N. (Nadine) Schlichting |
| Wanneer: | 31 oktober 2019 |
| Aanvang: | 11:00 |
| Promotors: | prof. dr. D.H. (Hedderik) van Rijn, prof. dr. R. (Ritske) de Jong |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Gedrags- en Maatschappijwetenschappen |
De subjectieve beleving van tijd
Tijd is een ingewikkeld concept. De studie van de subjectieve beleving van tijd wordt onder meer bemoeilijkt doordat we geen zintuig voor duur en tijd hebben, zoals die er wél zijn voor licht (het visuele systeem) en geluid (het auditieve systeem). Toch strekt alles wat we doen en waarnemen zich uit in de tijd: de werking van de menselijke geest is inherent temporeel. Tijd staat nooit op zichzelf, maar is ingebed in context, verandering en andere dimensies. Dit proefschrift beschrijft experimenten die tijd onderzoeken in relatie tot andere dimensies: numerositeit (het aantal gepresenteerde dingen op een bepaald moment), ruimte en menselijke bewegingen.
De resultaten van de experimenten laten zien dat proefpersonen verschillende informatiebronnen gebruiken om temporele beslissingen te maken. Er zijn verschillende soorten “timers” en strategieën om tot een tijdsinschatting te komen. Tijd kan ook worden omgezet in verschillende representaties, zonder dat dit ten koste gaat van de nauwkeurigheid. De geobserveerde tijdsinschattingen, hoe complex ook, hielden zich aan de algemene wetten van tijdsperceptie.
Over het geheel genomen bleek er een grote flexibiliteit in timing-gedrag gerelateerd aan de specifieke taak en stimuli. Dat is in lijn met de literatuur over intervalperceptie. Het lijkt daarom onwaarschijnlijk dat er één onderliggend mechanisme of hersengebied is (een ‘interne klok’) dat al het geobserveerde gedrag orkestreert. In het laatste hoofdstuk van het proefschrift wordt besproken waarom zo’n interne klok ook niet nodig is, omdat tijd een integraal onderdeel is van alle andere dimensies die we waarnemen in onze interactie met de omgeving.