On the molecular mechanisms of hematopoietic stem cell aging

Veroudering van bloedstamcellen door verandering in genactiviteit

Veroudering van bloedstamcellen wordt voor een groot deel veroorzaakt door interne veranderingen in de cel. Dat concludeert Seka Lazare in haar proefschrift, waarin zij moleculaire mechanismen bij veroudering van deze cellen beschrijft. Zij identificeert diverse genen die een rol lijken te spelen bij veroudering van stamcellen, die tot op heden nog niet met veroudering in verband waren gebracht. Het onderzoek geeft meer inzicht in mechanismen die ten grondslag liggen aan veroudering van bloedstamcellen.

Cellen in het bloed moeten regelmatig vernieuwd worden. Daartoe delen bloedstamcellen – of hemapoëtische stamcellen – zich, waarna de nieuw ontstane cellen zich specialiseren tot één van de typen bloedcellen. Het was al langer bekend dat hemapoëtische stamcellen bij het ouder worden van uiterlijk veranderen, maar het is niet duidelijk welke mechanismen daaraan ten grondslag liggen. Lazare laat zien dat deze veroudering niet alleen wordt veroorzaakt door de zogenaamde ‘verouderingsgenen’, maar door veranderingen in willekeurige combinaties van genen.

De bloedstamcellen lijken gevoeliger voor DNA-schade dan andere weefsels. Lazare toont met verschillende experimenten aan dat die schade vooral door interne factoren wordt veroorzaakt, niet door invloeden van buitenaf. Verandering in dieet – wat een bewezen effect heeft op veroudering in het algemeen – geen invloed op het functioneren van de hemapoëtische stamcellen. Tot slot vergeleek Lazare de genactiviteit van bloedstamcellen van verschillende muizen – jong en oud – met elkaar. Zij concludeert dat er, naarmate de muis ouder wordt, steeds meer verschillen tussen de individuen waar te nemen zijn. Zij suggereert dan ook dat er in toekomstig onderzoek meer aandacht moet zijn voor de verschillen in genetische veroudering tussen individuen. Toch zijn er genen, zoals Neogenin, die bij vrijwel alle oudere muizen veranderen, en die inderdaad een cruciale rol spelen bij oudere stamcellen. Verder onderzoek naar deze genen kan het mechanisme van hempoëtische stamcelveroudering verder ontrafelen.

Seka Lazare (1988) studeerde Genetica aan de universiteit van Univerity College London.  Haar onderzoek voerde ze uit bij onderzoeksinsituut CRCG. Het onderzoek valt binnen het onderzoeksprogramma SALL (Stem cells, Aging, Leukemia and Lymphoma). Lazare is momenteel werkzaam bij het La Jolla For Allergy and Immunology in Californië, VS.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/41329675-4f03-4605-96b6-c52e7630af7d