Oranje driften

Oranjeaanhangers rond 1800 leverden wezenlijke bijdrage aan huidige politieke cultuur

Ondanks de ingrijpende veranderingen waaraan de Nederlandse politiek in de jaren 1780-1813 onderhevig was, verdween het orangisme nooit. Laurien Hansma toont met haar promotie- onderzoek aan dat sommige Oranjeaanhangers verder gingen dan het geven van weerwerk en traditionele opvattingen over politiek en maatschappij wisten te combineren met revolutionaire idealen. Daarmee hebben zij mede vorm gegeven aan de politieke cultuur in deze periode en mede de grondslag gelegd voor de vormgeving van de constitutie van het Koninkrijk.

Het orangisme is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van Nederland. De aanhankelijkheid aan het Huis van Oranje-Nassau bouwt voort op een eeuwenlange geschiedenis. Hansma werpt met haar onderzoek meer licht op de betekenis en de ontwikkeling van het orangisme. Ze richtte zich op een periode (1780-1813) die van fundamentele betekenis is geweest voor de ontwikkeling en totstandkoming van de Nederlandse constitutionele monarchie. Door zich vooral te richten op de politieke ideeënvorming van Oranjeaanhangers in de periode 1780-1813 heeft Hansma de complexiteit van het orangisme willen blootleggen. Het orangistische vertoog dreef destijds meerdere richtingen op. Dit werd onder andere veroorzaakt door de opeenvolgende politieke veranderingen die tussen 1780 en 1813 de Nederlandse politiek bepaalden. Oranjeaanhangers reageerden verschillend op elke gebeurtenis en elke ontwikkeling. Zo hadden de opkomst van de patriottenbeweging, de uitroeping van de Bataafse Republiek en de toenemende invloed van de Franse keizer Napoleon Bonaparte in Nederland grote invloed op het leven en denken van Oranjeaanhangers. Ondanks de ingrijpende veranderingen waaraan de Nederlandse politiek in deze jaren onderhevig was, verdween het orangisme nooit. Hansma toont aan dat orangisten in al hun diversiteit in elke woelige periode een, aan de omstandigheden van de tijd aangepast, eigen geluid lieten horen. Hiermee hebben zij mede vorm gegeven aan de politieke cultuur van Nederland tussen 1780 en november 1813 en bijgedragen aan de grondslag van het bestel na 1813: een constitutionele monarchie.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/1d6fdf45-7ccf-4321-97ac-f449f9a8cf70