Genetic defects in myeloid malignancies and preleukemic conditions

Consequenties van genetische defecten in myeloïde neoplasmata en pre-leukemische stadia

Acute myeloïde leukemie (AML) en myelodysplastisch syndroom (MDS) zijn kwaadaardige bloedziekten. Tezamen worden deze aandoeningen ook wel myeloïde neoplasmata (MN’s) genoemd. In de laatste jaren is veel bekend geworden over genetische defecten die vaak voorkomen in MN’s. In dit proefschrift heeft Berger onderzoek gedaan naar de consequenties van deze genetische defecten in pre-leukemische stadia. Verder is de invloed van individuele genetische defecten op het MN-fenotype, handhaving van de ziekte en respons op therapie onderzocht.

Therapie-gerelateerde myeloïde neoplasmata (t-MN’s) zijn kwaadaardige bloedziekten die kunnen ontstaan na behandeling met chemotherapie en radiotherapie. In dit onderzoek is meer inzicht verkregen in de ontstaanswijze van dit type leukemie. Zo toonde reconstructie op basis van genetische mutaties aan dat pre-leukemische klonen jaren voor de t-MN diagnose aanwezig kunnen zijn. Ook kunnen bepaalde genetische mutaties zeer sterk geassocieerd zijn met een bepaald fenotype van de ziekte. Ringsideroblasten (RS) zijn afwijkende voorlopercellen in de ontwikkeling van rode bloedcellen. Deze afwijkende cellen worden met name frequent waargenomen in het beenmerg van patiënten met een MDS, maar kunnen ook voorkomen in het beenmerg van patiënten met een AML. Ze heeft aangetoond dat de genetische basis voor het RS-fenotype in AML verschilt van die in MDS, maar dat onderliggende mechanismen overeenkomsten vertonen. De aanwezigheid van bepaalde genetische mutaties kan resulteren in een betere of slechtere respons op behandeling. MN’s met mutaties in het TP53-gen, het meest bekende tumor-suppressor gen, zijn berucht vanwege de slechte respons op chemotherapie. Ze nam waar dat MN-patiënten met een TP53-mutatie baat kunnen hebben bij behandeling met hypomethylerende middelen. Verder toonde ze aan dat genetische predispositie ten grondslag kan liggen aan een MN-diagnose op volwassen leeftijd. Ten slotte heeft ze zich gefocust op de rol van de transcriptionele co-activator CITED2 in het hematopoietische systeem, zowel voor de normale uitrijping van bloedcellen alsook in een MN situatie. Ze heeft aangetoond dat CITED2 essentieel is voor de overleving van leukemische cellen in een deel van de AML-patiënten.

CV Gerbrig Berger

Gerbrig Berger (1989) studeerde Life, Science and Technology aan de Rijkuniversiteit te Groningen. Via het zij-instroomtraject continueerde ze haar studie met de masteropleiding Geneeskunde. Haar wetenschappelijke stage op de afdeling Experimentele Hematologie in het Universitair Medisch Centrum Groningen resulteerde in de toekenning van een MD/PhD-beurs door de Junior Scientific Masterclass om wetenschappelijk onderzoek naast de reguliere masteropleiding Geneeskunde te kunnen voortzetten. De titel van haar proefschrift luidt: “Genetic defects in myeloid malignancies and preleukemic conditions”.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/0e1068d6-0424-4feb-9666-f8ff0cfdacfb