Tussen willen en weten
| Promotie: | E.J. Copini, PhD |
| Wanneer: | 14 februari 2019 |
| Aanvang: | 14:30 |
| Promotor: | prof. dr. B.P. (Barend) van Heusden |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Letteren |
Cultuuronderwijs tussen willen en weten
Zowel binnen als buiten school doen we in Nederland aan kunst- en cultuuronderwijs. Maar wat is cultuuronderwijs, en waarom zou het belangrijk zijn voor kinderen en jongeren? Het onderzoeksproject Cultuur in de Spiegel beantwoordt deze vragen vanuit een cognitief perspectief. Promovendus Emiel Copini pleit voor een zinvolle verbinding van visie en theorie, vanuit inzicht in het onderscheid.
Het veld van kunst- en cultuuronderwijs wordt gekenmerkt door een bijzondere dynamiek. Deze hangt samen met het ontbreken van een duidelijk onderscheid tussen visie (‘willen’) en theorie (‘weten’). De oorzaak van deze verwarrende situatie is een allesoverheersende behoefte aan legitimering (‘Cultuuronderwijs is waardevol en belangrijk!’). Copini heeft in zijn onderzoek visie en theorie eerst nadrukkelijk naast elkaar geplaatst, waarna ze vervolgens in de praktijk van het voortgezet onderwijs weer zinvol met elkaar zijn verbonden. Pas wanneer je inzicht hebt in het onderscheid tussen willen en weten is een betekenisvolle verbinding van de twee mogelijk.
Cultuuronderwijs is onderwijs in cultureel bewustzijn. Dit bewustzijn is het algemeen menselijke vermogen om betekenis en uitdrukking te geven aan je ervaring als mens in de wereld. Hoe ontwikkelt dit vermogen zich gedurende de adolescentie? En wat kunnen docenten in het voortgezet onderwijs met een theorie van het cultureel bewustzijn wanneer ze gezamenlijk betekenisvol, vakoverstijgend kunst- en cultuuronderwijs willen ontwikkelen?
De kunst- en cultuurvakken in het voortgezet onderwijs stellen jongeren in staat zichzelf uit te drukken en te positioneren in de samenleving. Ze leren dat cultuur iets is dat je (samen) maakt en waar ze dus verantwoordelijkheid voor kunnen nemen. Waar we vandaan komen bepaalt wie we zijn, maar het is ook het materiaal waarmee we, creatief, veranderingen tot stand kunnen brengen. Cultuuronderwijs relativeert de eigen standpunten, en die van anderen. Het is hoog tijd voor een meer zinvolle verbinding tussen wat we van het cultureel bewustzijn weten en wat we er als docenten en als samenleving mee willen bereiken, stelt Copini. Zowel de deuren van de klaslokalen als die van het schoolgebouw moeten open worden gezet.