The vitamin D – Fibroblast Growth Factor 23 – Klotho Axis and progression of chronic kidney disease
| Promotie: | Mw. K. (Katarina) Mirkovic |
| Wanneer: | 18 januari 2017 |
| Aanvang: | 14:30 |
| Promotor: | G.J. (Gerjan) Navis |
| Copromotor: | prof. dr. M.H. (Martin) de Borst |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Nieuwe inzichten rondom chronische nierziekte
Nierproblemen worden vaak behandeld met een zogenaamde RAAS-blokkadetherapie. Deze therapie werkt echter niet optimaal, waardoor nierdialyse of niertransplantatie uiteindelijk toch nodig kan zijn. Katarina Mirkovic laat in haar proefschrift zien dat nierproblemen samenhangen met veranderingen in de hoeveelheid vitamine D en twee andere eiwitten die betrokken zijn bij de nierfunctie, namelijk FGF23 en Klotho. Haar onderzoek kan worden gebruikt om nieuwe behandelopties bij nierproblemen te ontwikkelen.
Bij mensen met chronische nierziekte neemt de nierwerking af. Met behulp van medicatie en diëten wordt geprobeerd om die verslechtering te stoppen en de nieren te herstellen. Hoewel deze behandelingen, met name de zogenaamde RAAS-blokkade, een bewezen effect hebben, voorkomen ze niet dat de nierfunctie steeds verder afneemt. Al langere tijd is bekent dat vitamine D en Klotho belangrijk zijn voor herstel van de nieren, terwijl een overschot aan FGF23 tot nierschade kan leiden. Het was van deze drie stoffen al bekend dat ze een rol spelen in de mineralenbalans in de nieren, maar ze blijken veel meer effecten te hebben.
Mirkovic toont onder meer aan dat FGF23, dat extra aangemaakt wordt als de nieren niet optimaal werken, het effect teniet doet van de medicijnen die het RAAS-systeem blokkeren. Zo remt FGF23 de aanmaak van Klotho, dat door RAAS-blokkade juist gestimuleerd moet worden. Mirkovic suggereert dan ook dat het stimuleren van de aanmaak van Klotho-eiwit een goede behandeloptie zou kunnen zijn. Ook hormonale blokkade van FGF23 zou wellicht kunnen helpen. Zo vormt het onderzoek van Mirkovic een eerste aanzet tot verder onderzoek naar behandelmogelijkheden bij chronische nierziekte.
Katarina Mirkovic (1978) studeerde biologie aan de universiteit Belgrado in Servië. Haar onderzoek valt binnen het onderzoeksinstituut GUIDE van het UMCG. MIrkovic is nu werkzaam als bij als pharmocovigilance associate bij PrimeVigilance in Zagreb, Kroatië.