Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Organisatie Diensten en services Teaching Academy Groningen Ondersteuning bij beursaanvragen

Comenius programma

Het Comeniusprogramma heeft als doel om het Nederlandse hoger onderwijs te verbeteren door middel van onderwijskundige innovaties. De Comeniusbeurzen stellen professionals in het hoger onderwijs in staat om hun ideeën voor onderwijsvernieuwing in de praktijk te brengen. Bovendien maken ze het mogelijk dat docenten zich kunnen ontwikkelen tot excellente onderwijsprofessionals en is het een blijk van waardering voor uitstekend en bevlogen onderwijs. Het Comeniusprogramma is er voor campus- én afstandsonderwijs.

Er zijn drie verschillende Comeniusbeurzen voor onderwijsprofessionals in verschillende fases van hun carrière: Teaching Fellows, Senior Fellows en Leadership Fellows. Naarmate docenten zich ontwikkelen, wordt hun potentiële impact verder uitgebreid. Docenten kunnen elk jaar een aanvraag indienen.

Kijk hier voor meer informatie over het Comeniusprogramma.

Lees meer

Beurzen

Het Comeniusprogramma biedt de volgende beurzen:

Teaching Fellows

€ 50.000, een-jaar-durend project, innovatie op kleine schaal (e.g., cursusniveau). Je staat aan het begin van je carrière en hebt minimaal twee jaar leservaring in het hoger onderwijs (zie aanvraagprocedure voor meer informatie).

Senior Fellows

€100.000, twee-jaar-durend project, innovatie binnen gehele opleiding. Je hebt tenminste vijf jaar leservaring in het hoger onderwijs. Er kan maximaal één kandidaat per faculteit indienen (zie aanvraagprocedure voor meer informatie).

Leadership Fellows

€ 500.000, drie-jaar-durend project, innovatie gericht op een of meer faculteiten of gehele instelling. Je hebt tenminste zeven jaar leservaring, onderwijskundige leiderschapsvaardigheden en een track record van bijdragen aan het onderwijsklimaat van jouw instelling. Er kan maximaal één kandidaat per instelling indienen (zie aanvraagprocedure).

Thema’s

Voor de Teaching en Senior Fellow-beurzen zijn drie thema’s vastgesteld, met een vierde vrije thema. De Leadership Fellow-projecten worden niet binnen een bepaald thema ingediend. Zij moeten een impuls geven aan de onderwijsambities van de universiteit of hogeschool zoals geformuleerd in het strategisch (onderwijs)plan van de desbetreffende instelling. 

De vier thema’s van het Comeniusprogramma voor 2024 zijn: ‘Onderwijsvormen van de toekomst’, ‘Diversiteit en inclusie’, ‘Aansluiting op de arbeidsmarkt’ en een vrije thema.

Thema 1 | Onderwijsvormen van de toekomst

Het onderwijs heeft, net zoals de samenleving, te maken met grote veranderingen en ontwikkelingen. Zo komen technologische ontwikkelingen met grote snelheid af op het onderwijs. Kunstmatige intelligentie zoals ChatGPT heeft op de korte termijn impact op bijvoorbeeld de soorten opdrachten die docenten voorschrijven aan studenten, maar kan op de lange termijn ook verbeteringen met zich meebrengen. In hybride onderwijsvormen zoals learning communities komen studenten van verschillende leerniveaus en maatschappelijke partners steeds meer met elkaar in contact om samen van elkaar te leren. Studenten werken ook steeds meer over disciplines heen, bijvoorbeeld bij het oplossen van (maatschappelijke) uitdagingen in challenge-based learning. Onderwijs wordt hierbij steeds vaker samen met de student vormgegeven. Innovatieprojecten die op een evidence-informed manier worden geëvalueerd kunnen bijdragen aan het verkrijgen van meer inzicht in deze onderwijsvormen.

Projecten binnen dit thema richten zich op de vraag hoe vernieuwende onderwijsvormen en technologische ontwikkelingen op een zinvolle manier ontwikkeld en geïmplementeerd kunnen worden in het hoger onderwijs, om het leren van studenten te verbeteren.

Thema 2 | Diversiteit en inclusie

Een belangrijke vraag is hoe verschillende studentengroepen beter geholpen kunnen worden om hun weg naar en door het hoger onderwijs succesvol te doorlopen. Hoe kan goed onderwijs worden verzorgd met gelijke aandacht voor kwalificatie en socialisatie van studenten? Hoe kan ervoor gezorgd worden dat alle deelnemers aan het hoger onderwijs, van de student tot de docent, zich thuis voelen? Hierbij kan gekeken worden naar diversiteit in achtergrond of overtuiging, maar bijvoorbeeld ook in onderwijssector, door de aansluiting tussen het hbo en wo te verbeteren.

Projecten binnen dit thema richten zich op het inclusiever maken van het onderwijs of de onderwijsomgeving voor studenten.

Thema 3 | Aansluiting op de arbeidsmarkt

Hogescholen en universiteiten hebben als doel om studenten goed voor te bereiden op hun loopbaanontwikkeling. De arbeidsmarkt verandert snel, met verschuivingen in vraag en aanbod, waardoor het een uitdaging voor het hoger onderwijs blijft om ook in de toekomst de aansluiting met het werkveld te behouden. Denk bijvoorbeeld aan de toenemende krapte op de arbeidsmarkt en wat dit van afgestudeerde studenten zal vragen. Of aan grote transities waardoor studenten andere vaardigheden nodig zullen hebben voor een duurzame en gezonde loopbaan.

Projecten binnen dit thema richten zich op het voorbereiden van studenten op de veranderende arbeidsmarkt van de toekomst.

Thema 4 | Vrije thema

Binnen het vrije thema is het mogelijk om te kiezen uit een breed scala aan onderwerpen. Het gaat hierbij om  projecten die bijdragen aan de vernieuwing en verbetering van het hoger onderwijs ten behoeve van studenten.

Projecten binnen dit thema richten zich op onderwerpen die voortkomen uit de nieuwsgierigheid van de docent in de vormgeving van het onderwijs.

Aanvraagprocedure

Teaching Fellows

Precieze richtlijnen voor de aanvraag staan in de Call for Proposals. Neem contact op met je faculty funding officer van je faculteit voor de interne deadlines.

  • Informatie sessie NRO: 22 en 24 juni 2022

  • Intentieverklaring (deadline): 19 september 2023, 14:00

  • Vooraanmelding (deadline): 17 oktober 2023, 14:00

  • Uitgewerkte aanvraag (deadline): 16 januari 2024, 14:00

  • Beslissing door de beoordelingscommissie: April 2024

Senior Fellows

Precieze richtlijnen voor de aanvraag staan in de Call for Proposals.

Er kan slechts één Senior Fellowship per faculteit worden voorgedragen. De meeste faculteiten organiseren daarom een interne selectieprocedure. Neem contact op met je decaan en faculty funding officer van je faculteit voor de interne deadlines.

  • Informatie sessie NRO: 26 juni 2023

  • Intentieverklaring (deadline): 12 september 2023, 14:00

  • Vooraanmelding (deadline): 10 oktober 2023, 14:00

  • Uitgewerkte aanvraag (deadline): 9 januari 2024, 14:00

  • Weerwoord gebaseerd op voorlopig advies: Half januari 2024

  • Beslissing door de beoordelingscommissie: April 2024

Leadership Fellows

Precieze richtlijnen voor de aanvraag staan in de Call for Proposals.

Er kan slechts één Leadership Fellowship per instituut worden voorgedragen. De RUG organiseert daarom een interne selectieprocedure waarin aan het begin van het jaar mogelijke kandidaten worden opgevraagd aan de decanen. Neem daarom tijdig contact op met je decaan en faculty funding officer van je faculteit voor de interne deadlines.

  • Intentieverklaring (deadline): 14 september 2023, 14:00

  • Uitgewerkte aanvraag (deadline): 19 october 2023, 14:00

  • Weerwoord gebaseerd op referentenrapport en voorlopig advies: Begin januari 2024

  • Interviews: Eind maart 2024

  • Beslissing door de beoordelingscommissie: April 2024

Meer informatie

Meer informatie

Kijk voor meer informatie over de beurzen in de Comenius brochure of bij de FAQ op de NRO website.

Tips voor het schrijven van een voorstel

Tips voor het schrijven van een voorstel

Op de website van het NRO staan korte video's met tips voor het schrijven van een goede Comeniusbeurs. Bij vragen, neem contact op met de talent en subsidiecoördinator van de TAG, dr. Maaike Engels via m.c.engels rug.nl.

Comenius Fellows RUG

RUG-laureaten van de Comeniusbeurs zijn:

2023

Teaching Fellow | Dr ir. Pablo Druetta (FSE): “Verbetering van computational fluid dynamics-cursussen in collegezalen middels virtual reality tools”

Computersimulatie heeft in de afgelopen decennia de manier waarop we techniek gebruiken en onderwijzen verbeterd. Deze tools hebben echter een nadeel: de visualisatie van een 3D-wereld op 2D-schermen. Veel studenten hebben met dit probleem te maken gehad, waarbij ze proberen om zowel de complexe natuurkunde te begrijpen als te verduidelijken wat er op de schoolborden stond. Dit leidt tot een passief leerproces en een toename van de uitval. Ons voorstel is erop gericht dit probleem aan te pakken door VR-tools, die het visualisatie- en leerproces zullen vergemakkelijken en een actieve leeromgeving zullen creëren.

Teaching Fellow | Dr Koen Van Benthem and Dr Thomas Hackl (FSE): “Effectief leren coderen via interactieve formatieve evaluaties”

Data science vaardigheden zijn cruciaal in zowel het bedrijfsleven als in academisch onderzoek. Moderne data analyses worden uitgevoerd middels computercode. Het schrijven van dergelijke code vormt voor veel studenten een uitdaging. We willen dit leerproces ondersteunen middels een te ontwikkelen platform. Studenten van de vakken biostatistiek 1 en 2 kunnen hier code voor opdrachten inleveren, waarop het platform op basis van door de docent vastgestelde regels direct feedback genereert. Hierdoor kunnen studenten onafhankelijk hun analyse iteratief verbeteren. Daarnaast, kunnen docenten aan de hand van de ingeleverde codes en bijbehorende feedback hun vak in realtime aanpassen.

Teaching Fellow | Dr Liga Klavina (FBSS): “Toegang tot Academische vaardigheden: verminderen van belemmeringen in het eerstejaars learning community”

Toegang tot onderwijs zorgt voor diversiteit en waarborgt gelijkheid en benutting van talent. Ongeveer 30% van de studenten ervaart belemmering(en), of het nu gaat om ruimtes, materialen, groepsprocessen of de academische cultuur. Learning communities maken een toegankelijke en inclusieve leerervaringen mogelijk. Om ervoor te zorgen dat alle studenten de voordelen van learning communities optimaal kunnen benutten en om de toegang tot academische vaardigheden te vergroten, moeten de obstakels worden begrepen en verminderd, samen met studenten en met behulp van evidence-informed benaderingen. Dit project biedt ondersteuning om belemmeringen te verminderen en docenten te helpen om diversiteit te waarborgen en toegankelijkheid en inclusiviteit te vergroten.

Senior Fellow | Dr ir. Erik Meijles (FSS): “Bouwen aan zelfvertrouwen van studenten door vrijwillige formatieve Voortgangstoetsing”

In dit project stimuleren we inzicht van studenten in hun leerontwikkeling en hun zelfvertrouwen door middel van voortgangstoetsen op programmaniveau. We verwachten dat deze toetsen bijdragen aan het beter vasthouden van kennis en vaardigheden. Op een informatief dashboard kunnen studenten hun voortgang vergelijken met de leeruitkomsten van hun programma, hun eerdere resultaten en die van hun medestudenten. Een tweede dashboard biedt inzicht aan onderwijsmanagers en docenten in de voortgang van specifieke studentengroepen. Onze ervaringen en het ontwikkelproces worden open access beschikbaar gesteld voor andere onderwijsinstellingen.

Senior Fellow | Dr Ruby Otter-Drost (UMCG): “Exercise = Medicine: Interdisciplinaire learning communities voor toegepaste inspanningsfysiologie”

Bewegen is belangrijk voor een gezonde levensstijl, maar dit is niet voor iedereen even makkelijk. Denk bijvoorbeeld aan zieke ouderen, maar ook aan sporters die juist heel veel bewegen. In Nederland zijn er verschillende inspanningsdeskundigen -artsen en bewegingswetenschappers – maar er is geen gemeenschappelijke aanpak en opleiding in toegepaste inspanningsfysiologie. Daarom ontwikkelen we in dit Comeniusproject een academisch programma waarin studenten, docenten en professionals uit verschillende disciplines samen leren over gezond bewegen. Zij doorlopen twee opeenvolgende learning communities waarin ze gezamenlijk complexe cases leren aanpakken. Zo ontstaat een betere samenhang tussen onderwijs en werkveld die nodig is voor toepassing van Exercise=Medicine.

2022

Teaching Fellow | Dr. M.H. Lee: Developing a Framework to Optimize Existing Curricula for Hybrid Instruction

Veel studenten gaan naar de universiteit om STEM te studeren, maar kunnen mogelijk geen collegegeld betalen zonder tegelijkertijd een baan te hebben. Gezien de recente toename van het aantal niet-gegradueerde studenten die zich inschrijven voor deze studies, die vaak grote introductiecursussen hebben die niet over de fysieke ruimte beschikken om hen tijdens colleges en tutorials te huisvesten, moeten universiteiten heroverwegen hoe die cursussen worden georganiseerd; een oplossing is hybride onderwijs. Ons project stelt de ontwikkeling voor van een raamwerk, gebaseerd op onderzoek naar effectieve onderwijspraktijken, dat docenten kunnen gebruiken om hun bestaande curricula aan te passen voor hybride instructie.

Teaching Fellow | Dr. Audrey Rousse-Malpat: A multilingual approach for students from a broad language program

Als taalstudent van een brede bacheloropleiding herken je waarschijnlijk dit probleem: je wilt de Franse taal en cultuur leren, maar de meeste vakken in jouw taalopleiding zijn in het Engels. Toch word je geacht tijdens je bachelor een hoog niveau in die taal te bereiken. Dit project beoogt jou te helpen door je een meertalig vak aan te bieden waarin je diverse talen en culturele standpunten leert begrijpen en tegelijkertijd je Franse taalvaardigheid blijft ontwikkelen dankzij strategieën als taalvergelijking, tolken en wederzijds begrip. Een première in een universiteit!

Teaching Fellow | Dr. Gerd Weitkamp: Measuring and Imagining Spatial Design: integrating geospatial measurements and virtual realities to support spatial skills of students in collaborative spatial planning and design

Complexe ruimtelijke problemen in stedelijke gebieden vereisen de integratie van kennis vanuit verschillende perspectieven om weloverwogen stedenbouwkundige beslissingen te nemen. In dit project ontwikkelen we een lesmodule met een Geospatialreality-toolset, die het gebruik van ruimtelijke gegevens mogelijk maakt voor het ontwerpen van een stedelijk gebied op basis van kwantitatieve metingen van ruimtelijke kenmerken en subjectieve ervaringen in een Virtual Reality-omgeving. De toolset zal interactief en dynamisch zijn: veranderingen in het ontwerp zullen de kwantitatieve metingen en de beleving in VR beïnvloeden. De module leert hoe je een ontwerp kunt maken met iteratieve en collaboratieve methoden, waardoor een transdisciplinaire benadering mogelijk wordt.

Senior Fellow | Dr. Oksana Kavatsyuk: Let’s WeBWork together: collaboration between faculty and students for successful blended/hybrid learning

Blended learning tools zijn niet automatisch voldoende voor het studiesucces van de studenten. Onderwijsontwerp dat gemeenschapsvorming en samenwerking tussen studenten mogelijk maakt, is van vitaal belang. We hebben een alomvattende strategie ontwikkeld die gemeenschapsvorming en samenwerking tussen studenten aanmoedigt, met als doel de online/hybride cursussen menselijker te maken door vertrouwen, aanwezigheid, bewustzijn en empathie op te bouwen. Er zullen gemakkelijk te volgen stapsgewijze richtlijnen voor docenten worden opgesteld, waaronder een project website, instructies en instructievideo's over het humaniseren van (online/hybride) cursussen en het gebruik van het WeBWork Open-Source-platform voor opdrachten. Studenten worden betrokken als co-creators en testers en doen unieke programmeer-, communicatie- en managementervaring op.

Leadership Fellow | Prof. dr. Jan Riezebos: Creating value of student diversity through logistical innovations

Studentdiversiteit is tegenwoordig eerder norm dan uitzondering in het hoger onderwijs. Diversiteit zou van waarde moeten zijn in het leerproces van iedere student. Echter, onderzoek geeft aan dat docenten zorgvuldig te werk moeten gaan om de waarde van diversiteit in het leerproces van studenten te realiseren. Zonder de nodige maatregelen kan diversiteit eenvoudig resulteren in spanningen en herbevestiging van vooroordelen. Om de waarde van diversiteit te realiseren dienen docenten ondersteund en getraind te worden op technologisch en pedagogisch vlak. Dit project biedt technologische ondersteuning middels onderwijslogistieke methoden voor o.a. groepswerk en pedagogische ondersteuning middels inclusiviteitstrainingen.

2021

Teaching Fellow | Dr. Bharath Ganesh: Pixascope: Big Visual Analytics for Social Media

Het project is gewijd aan "Pixascope", een softwarepakket voor studenten en onderzoekers om grootschalige visuele datasets te analyseren, zoals die kunnen worden verzameld van sociale mediaplatforms. Momenteel is veel van het onderzoek naar grote datasets gericht op tekst in plaats van afbeeldingen. Dit project hoopt studenten de tools te geven om geavanceerde technologie te gebruiken om de visuele cultuur te analyseren en het lesgeven en leren in het MA-traject Social Media & Society van de RUG te verbeteren. Terwijl visuele platforms zoals Instagram en TikTok steeds belangrijker worden, geeft het onderwijs nog steeds prioriteit aan tekst. Pixascope hoopt daar verandering in te brengen door een nieuwe set tools en een educatief programma ernaast te bieden.

2020

Teaching Fellow | Dr. Oksana Kavatsyuk: Gender inclusive education in the mathematics classroom

Het project onderzoekt hoe alle studenten, ongeacht hun gender, kunnen worden aangemoedigd hun talenten optimaal te gebruiken binnen het vakgebied wiskunde. Het doel van het project is te laten zien dat een vak als Calculus met een paar kleine wijzigingen genderinclusief kan zijn. Tot nu toe hebben verschillende organisaties heel veel moeite gedaan om meer meisjes te stimuleren STEM-vakken te kiezen, maar onderzoeksuniversiteiten hebben nog steeds niet voldoende maatregelen genomen om vrouwelijke studenten te behouden.

Teaching Fellow | Dr. Jolien Mouw: Orde in de Virtuele Kleuterklas

Veel docenten in vooropleidingen zijn onvoldoende voorbereid om effectief om te gaan met verstorend gedrag, vooral als het onderwijs plaatsvindt in een dynamische omgeving zoals een kleuterklas. Daarnaast ervaren ze het als een uitdaging om wetenschappelijke theorieën over klasmanagement te vertalen naar de dagelijkse praktijk in de kleuterklas. Daarom is het belangrijkste doel van het project ‘Orde in de virtuele kleuterklas’ het ontwikkelen en evalueren van een innovatieve en interactieve Virtual Reality kleuterklas waarin studenten van de Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs (AOLB) veilig kunnen experimenteren met verschillende strategieën voor klasmanagement.

2019

Senior Fellow | Mr. Esther Hoorn: Privacy in Research: Asking the Right Questions

Aan universiteiten wordt veel onderzoek gedaan en er is veel aandacht voor hoe onderzoek moet worden uitgevoerd. Sinds de introductie van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is bescherming van de privacy van deelnemers aan het onderzoek een belangrijke prioriteit. Het doel van dit project is om studenten te leren de juiste vragen over privacy te stellen door hen te helpen privacykwesties vanuit verschillende perspectieven (onderzoeker, onderwerp, juridische expert, IT-expert, enzovoort) te bekijken. Verder wordt een aanpak ontwikkeld om verantwoorde onderzoeksmethodologie te ontwerpen, te implementeren en in te bedden in interdisciplinair onderzoek. Het project biedt materiaal en kennis voor de volgende generatie onderzoekers.

Senior Fellow | Dr. Jan Albert van Laar: Deliberatief debatteren

De Rijksuniversiteit Groningen ontwikkelt op basis van inzichten uit de argumentatietheorie en de deliberatietheorie een app die studenten helpt een deliberatief debat te voeren. Daarbij staan informatieverwerving, overleg en uitwisseling van argumenten centraal. De app stelt studenten ook in staat om te experimenteren met zelf ontworpen discussieformats. Doel is te komen tot breed inzetbare onderwijsmodules, eerst voor bachelor- en masterstudenten, en vervolgens voor leerlingen in het voortgezet, middelbaar en hoger onderwijs.

2018

Teaching Fellow | Dr. Marjolein Deunk: Visual Thinking Strategies als basis voor interculturele competentie

In de innovatieve methode Visual Thinking Strategies bespreken studenten van de Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs van de Rijksuniversiteit Groningen een kunstwerk, om zo opmerkzaamheid en een kritische open houding bij hen te stimuleren. Vervolgens bespreken ze op dezelfde manier een video-opname van een voorleessessie in een cultureel diverse kleuterklas. Doel is de kennis, attitudes en self-efficacy (vertrouwen in eigen kunnen) ten opzichte van cultureel-etnische diversiteit in de klas positief te beïnvloeden. Dat zou moeten bijdragen aan de ontwikkeling van interculturele competentie van aankomende leerkrachten.

Laatst gewijzigd:04 december 2023 14:28
View this page in: English