Luitenant-generaal Elanor Boekholt-O’Sullivan ontvangt Aletta Jacobsprijs 2026

De Aletta Jacobsprijs 2026 van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) is toegekend aan Elanor Boekholt-O’Sullivan, de eerste vrouwelijke luitenant-generaal bij de Nederlandse krijgsmacht. De Aletta Jacobsprijs wordt op vrijdag 6 maart 2026 uitgereikt door de Rector Magnificus van de RUG, prof. dr. Jacquelien Scherpen.

Motivatie jury

Volgens de jury van de Aletta Jacobsprijs is luitenant-generaal Boekholt-O’Sullivan een vrouw die zich staande weet te houden in de mannenwereld van de krijgsmacht, en daarbij zichzelf weet te blijven. Juryvoorzitter prof. dr. Marie-José van Tol: ‘Ze is een sterke leider en indrukwekkende spreker. Met humor weet ze de aandacht te vestigen op de nog vrouwonvriendelijke kanten van Defensie en zo de cultuur van binnenuit gelijkwaardiger te maken. Ze maakt zich hard voor een meer divers personeelsbeleid en heeft een sterk moreel besef. Ze slaagt er bovendien uitstekend in de verbinding met de buitenwereld te leggen en is een inspirerend en moedgevend rolmodel.’

'Wij eisen de nacht op'

Boekholt-O’Sullivan zet de aandacht rondom de prijs in voor de campagne ‘Wij eisen de nacht op’. De campagne zet zich in voor de veiligheid van vrouwen in de openbare ruimte en roept op tot het stoppen van intimidatie en geweld tegen vrouwen. Boekholt-O’Sullivan: ‘Bij Defensie beschermen wij wat ons dierbaar is. Meestal doen we dat ver van huis maar ook in Nederland zijn nog stappen te zetten. Vrouwen moeten veilig over straat en thuis kunnen zijn. Als maatschappij moeten we ernaar streven dat dit niet alleen op de agenda van een ander staat, maar ook op die van onszelf: vrouwen zijn ons dierbaar.’

Vrouwvriendelijke scherfvesten

Boekholt-O’Sullivan heeft er onder meer voor gezorgd dat Defensie vrouwvriendelijkere scherfvesten heeft aangeschaft. De bestaande vesten (ontworpen voor mannen) waren oncomfortabel en onveilig voor vrouwen, omdat ze onvoldoende aansloten op het bovenlichaam. Ook heeft ze een jurk toegevoegd aan het dagelijkse uniform van de vrouw, zodat vrouwen een keuze hebben. Vrouwen kunnen dragen waar ze zich prettig en krachtig bij voelen. Daarnaast pleit ze voor gelijkwaardigheid in Europese krijgsmachten. Dit deed ze bijvoorbeeld in een videoboodschap aan de commissie Vrouwenrechten en Gendergelijkheid van het Europees Parlement, ter gelegenheid van Internationale Vrouwendag. Ze benadrukte dat het systeem nog steeds is ontworpen rond de mannelijke ‘standaard militair’ en sprak ook over de bredere rol van vrouwen in veiligheid en conflictpreventie. Ze riep de EU op om zich blijvend in te zetten voor een grotere rol van vrouwen in vredesprocessen.

Eerste vrouwelijke vliegbasiscommandant

Boekholt-O’Sullivan (1976) trad in 2016 aan als commandant van de vliegbasis Eindhoven in de rang van kolonel. Ze was daarmee de eerste vrouwelijke vliegbasiscommandant en de tweede niet-vlieger die commandant werd. Ze werd in 2022 bevorderd tot luitenant-generaal en was daarmee de eerste vrouw in deze rang binnen de Nederlandse krijgsmacht. Het jaar daarna werd ze uitgeroepen tot Topvrouw van het Jaar.

Historische dag

‘Het is niet voor niks dat we dit juist vandaag bekendmaken’, aldus juryvoorzitter Van Tol. Op deze dag, 30 september, werd in 1847 Wilhelmina Drucker geboren, een pionier voor vrouwenrechten, en inspiratiebron en naamgever van de Dolle Mina-beweging. ‘Drucker, Aletta Jacobs én Boekholt-O’Sullivan vestigden alle drie de aandacht op de specifieke eigenschappen van vrouwenlichamen. Ook vragen de Dolle Mina’s van nu aandacht voor gelijkwaardigheid en veiligheid van vrouwen. Deze overeenkomsten vinden wij erg mooi.’

Aletta Jacobsprijs

De Rijksuniversiteit Groningen reikt om de twee jaar de Aletta Jacobsprijs uit aan een vrouw die zich nationaal en/of internationaal verdienstelijk heeft gemaakt op het terrein van de emancipatie. De prijs werd ingesteld door wijlen prof. dr. Eric Bleumink, voormalig voorzitter en Rector Magnificus van het College van Bestuur. Eerder werd de Aletta Jacobsprijs uitgereikt aan onder andere Rebecca Gomperts, Khadija Arib, Lilianne Ploumen, Neelie Kroes, Lilian Gonçalves-Ho Kang You en Els Borst.

Meer informatie

• Aletta Jacobsprijs
• Zie ook Kleurrijke Kopstukken: Aletta Jacobs