Impact | Online advies over het demonstratierecht

De komende weken introduceren de genomineerden voor de Ben Feringa Impact Award 2025 zichzelf en hun impactvolle onderzoek of project. De winnaars worden 13 mei bekend gemaakt. Deze week: Noor Swart en Berend Roorda, genomineerd in de categorie 'onderzoeker,' voor hun online intiatief demonstratierecht.nl.

Wie zijn jullie?

Wij zijn Noor Swart en Berend Roorda, allebei werkzaam bij de sectie Algemene Rechtswetenschap van de faculteit Rechtsgeleerdheid en verbonden aan het Expertisecentrum Openbare Orde & Veiligheid. Noor als promovenda en docente, Berend als universitair hoofddocent.

Kunnen jullie uitleggen wat het initiatief inhoudt?

Wij hebben met behulp van een subsidie (€ 119.000) van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de website demonstratierecht.nl  gebouwd. Eenieder kan op deze website gratis en vrij toegankelijk online advies en informatie over het demonstratierecht inwinnen, waarbij wij als onderzoekers ernaar streven om dit in zo begrijpelijk mogelijke (niet al te juridische) taal te doen.

De website bevat een adviestool waarbij een demonstrant, burgemeester of wie dan ook die vragen heeft over een demonstratie een gratis juridisch advies op maat kan downloaden door circa 25 vragen te beantwoorden. Verder staan op de website antwoorden op ruim 140 veelgestelde vragen over het demonstratierecht, alsook samenvattingen van de meest recente rechterlijke uitspraken en een verzameling van open access publicaties over het demonstratierecht.

Wat maakt het initiatief impactvol?

Het initiatief is impactvol omdat het inspeelt op een concrete lacune in de praktijk: gratis toegankelijke, heldere en juridisch verantwoorde informatie over het demonstratierecht voor eenieder. Demonstratierecht.nl biedt een centrale plek waar wetgeving, rechtspraak en praktische informatie samenkomen. Daarmee draagt het bij aan rechtszekerheid, vergroot het de bewustwording over het demonstratierecht en helpt het om spanningen rondom het demonstratierecht beter te begrijpen. Onze grote wens als onderzoekers is dat onze website eraan bijdraagt dat de demonstratievrijheid de ruimte krijgt die het verdient, zonder dat onevenredig afbreuk wordt gedaan aan andere rechten en maatschappelijke belangen.

De website heeft de nodige impact, zo zien we aan de bezoekersaantallen en de pieken daarin rondom (controversiële) demonstratierechtelijke kwesties zoals die in Amsterdam in het najaar van 2024. Dat de website onder meer wordt gedeeld op websites zoals vng.nl en rijksoverheid.nl en wordt vermeld tijdens Kamerdebatten en in het regeerprogramma van 13 september 2024, is daarbij behulpzaam.

Wat was de persoonlijke motivatie?

De persoonlijke motivatie voor het ontwikkelen van de website demonstratierecht.nl is vooral gelegen in onze wens om betrouwbare en toegankelijke informatie over het demonstratierecht breder beschikbaar te maken. Demonstreren is een fundamenteel recht in een democratische rechtsstaat. In de praktijk blijkt de kennis hierover echter vaak versnipperd en niet eenvoudig vindbaar. We merken dat dit leidt tot vele vragen over het demonstratierecht: wekelijks zo niet dagelijks worden we hierover gebeld door burgemeesters, justitie, politie, demonstranten en media. Vanuit de overtuiging dat wetenschap een maatschappelijke verantwoordelijkheid draagt, zeker op een actueel thema als het demonstratierecht, hopen we met de website een brug te slaan tussen de wetenschap en de praktijk.

Het project heeft ons geleerd om complexe juridische taal toegankelijker en begrijpelijker te maken. Die vertaalslag van theorie naar praktijk was uitdagend, maar ook verrijkend, en bevestigt hoe belangrijk het is dat wetenschappelijke juridische kennis ook buiten de muren van de universiteit zijn weg vindt.

Bezoek demonstratierecht.nl