Glucose and glycogen metabolism in cancer
Promotie: | E.C. de Heer |
Wanneer: | 01 november 2023 |
Aanvang: | 11:00 |
Promotors: | prof. dr. E.G.E. (Elisabeth) de Vries, prof. dr. G.A.P. (Geke) Hospers, prof. dr. S. (Steven) de Jong |
Copromotor: | dr. M. (Hilde) Jalving |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |

Kankercellen hebben vaak een aantal kenmerken (“hallmarks”) die essentieel zijn voor hun ongeremde celgroei. Een veranderd metabolisme is een van die kenmerken. Belangrijke metabole veranderingen in kankercellen zijn (1) een verhoogde opname van glucose en de opslag hiervan in lange glucoseketens als glycogeen, (2) het gebruik van alternatieve metabole routes om glucose in de cel te verwerken, en (3) de flexibiliteit om het metabolisme aan te passen aan de omgeving. Deze veranderingen in het metabolisme zorgen voor genoeg bouwstoffen, energie en reducerend vermogen – allen essentieel voor snelle celgroei. Bovendien kunnen het verbruik en de uitscheiding van bepaalde metabolieten de werking remmen van tegen de tumor gerichte immuuncellen.
Ingrijpen in het metabolisme van kankercellen kan daarmee interessant zijn als nieuwe therapeutische strategie. Het doel van dit proefschrift was om potentiële therapeutische aangrijpingspunten in het glucose- en glycogeenmetabolisme van solide tumoren in kaart te brengen, en meer inzicht te krijgen in klinische markers die deze metabolismen in patiënten weerspiegelen. In het eerste deel van het proefschrift werd ingegrepen in het glycogeenmetabolisme van borst- en eierstokkankermodellen om potentiële nieuwe targets te identificeren. Uitschakeling van glycogeenaanmaak remde de groei van deze kankercellen en maakte deze gevoeliger voor andere metabole therapieën. In deel twee van het proefschrift zijn patiëntengroepen beschreven die op basis van klinische kenmerken, zoals hoge tumoropname van 18F-fluorodeoxyglucose op PET/CT scans, mogelijk de meeste kans hebben op baat bij nieuwe metabole therapieën. De verkregen inzichten kunnen bijdragen aan het ontwerpen en uitvoeren van toekomstige studies gericht op het ingrijpen in het tumormetabolisme.