Innovative approaches in the treatment of gynaecological and HPV-driven (pre)malignancies
Promotie: | A.L. (Anneke) Eerkens |
Wanneer: | 02 juli 2025 |
Aanvang: | 16:15 |
Promotors: | prof. dr. H.W. (Hans) Nijman, dr. M. (Marco) de Bruyn |
Copromotor: | dr. R. Yigit |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |

Innovatieve benaderingen in de behandeling van gynaecologische en HPV-gedreven (pre)maligniteiten
De incidentie van endometriumkanker (EC) en door humaan papillomavirus (HPV) veroorzaakte tumoren — waaronder baarmoederhalskanker (CxCa) en hoofd-halskanker (HNSCC) — blijft stijgen. Helaas schieten bestaande behandelingen zoals chirurgie, (chemo)radiotherapie of combinaties daarvan vaak tekort, vooral bij uitgezaaide of terugkerende ziekte.
Een opvallende eigenschap van deze tumoren is de aanwezigheid van tumor specifieke antigenen: unieke eiwitten die het immuunsysteem kunnen activeren. In EC gaat het vooral om neoantigenen; bij HPV-gerelateerde tumoren om virale antigenen. Tumor infiltrerende lymfocyten, en dan vooral CD8+ T-cellen, spelen hierin een sleutelrol. Ze dringen tumoren binnen en helpen actief mee bij de herkenning en uitschakeling van kankercellen.
Dit proefschrift van Anneke Eerkens onderzoekt vernieuwende immunomodulerende therapieën die het afweersysteem versterken of opnieuw activeren om kankercellen effectiever te bestrijden. Onderzocht worden: immuun checkpoint inhibitie om immuunontwijking door tumorcellen te blokkeren; therapeutische vaccinatie om de immuunrespons tegen specifieke tumorantigenen te versterken; radiotherapie om de presentatie van antigenen te verbeteren en de omgeving van de tumor toegankelijker te maken voor afweercellen; en genetisch gemodificeerde T-cellen die kankercellen nog gerichter kunnen aanvallen.
Door deze innovatieve strategieën slim te combineren met bestaande behandelingen, zoals chemoradiatie, willen de onderzoeken beschreven in dit proefschrift de weg banen naar effectievere, langdurigere en persoonlijk afgestemde therapieën voor patiënten met gynaecologische en HPV-gerelateerde kankers.