Extracellular matrix signatures of decellularized multiple sclerosis brain tissue
Extracellulaire matrixkenmerken van gedecellulariseerd hersenweefsel bij multiple sclerose
Multiple sclerosis (MS) is een chronische, progressieve ziekte van het centrale zenuwstelsel, gekenmerkt door lokale ontstekingshaarden, met daarin verlies van myeline en schade aan of degeneratie van zenuwcellen. Bij myelineafbraak ontstaan laesies in zowel de witte als de grijze stof, waar MS progressie wordt gedreven door meer verspreide pathologie. Het stimuleren van myelineherstel en het voorkomen van diffuse CZS schade zijn belangrijke aangrijpingspunten voor behandeling.
In dit proefschrift van Jody de Jong ligt de focus op de extracellulaire matrix (ECM), het steunweefsel dat zich tussen cellen bevindt. De ECM is een dynamisch netwerk met een belangrijke rol bij herstel na weefselschade. Er is een methode ontwikkeld om cellen uit dunne plakjes menselijk hersenweefsel te verwijderen, waardoor alleen het steunweefsel overbleef. Met discovery proteomics zijn de aanwezige ECM-eiwitten in kaart gebracht. Om het directe effect van ECM op verschillende hersencellen te bestuderen zijn deze cellen toegevoegd aan deze ECM in een kweeksysteem/in een in vitro setting.
In de grijze stof van mensen met MS werd gezien dat ECM-eiwitsamenstelling al verandert zonder dat er tekenen van myelineafbraak zijn. Deze vroege veranderingen beïnvloeden microglia en kunnen bijdragen aan diffuse pathologie. In de witte stof treden veranderingen in het steunweefsel pas op in laesies. Opvallend is dat het steunweefsel in laesies niet voorkomt dat voorlopercellen uitrijpen tot cellen die myeline kunnen vormen wat suggereert dat het steunweefsel myelineherstel waarschijnlijk op een indirecte manier beïnvloedt.
Deze bevindingen benadrukken het belang van regio-specifieke ECM-veranderingen in MS-pathologie. Verder onderzoek naar de rol van ECM kan nieuwe aangrijpingspunten opleveren voor behandelingsstrategieën die de progressie vertragen of stoppen.