Salivary gland progenitor cells and epithelium in primary Sjögren’s syndrome

Speekselkliervoorlopercellen en epitheel bij het primaire syndroom van Sjögren: pathologie en behandeling.

Wang richtte zich in haar proefschrift op het primaire syndroom van Sjögren (pSS): een inflammatoire systemische auto-immuunziekte. De ziekte wordt gekarakteriseerd door een verminderde functie van de exocriene klieren (speekselklieren en traanklieren) met infiltraten van lymfocyten, de aanwezigheid van autoantilichamen en vele verschillende systemische symptomen. De speekselklier is een primair doelwitorgaan van pSS. De verminderde speekselproductie resulteert niet alleen in droogheidsklachten van de mond, maar ook in andere problemen, zoals cariës, het herhaaldelijk optreden van infecties in de mond, en problemen met eten, slikken en praten.

Hoe de verminderde speekselproductie en droge mond veroorzaakt wordt bij pSS is nog onduidelijk. Veel van de gebruikte behandelingen bij pSS zijn erop gericht deze symptomen te verlichten, zoals het gebruik van pilocarpine dat de speekselproductie stimuleert. Bij pSS lijken de epitheelcellen van de uitvoergangen van de speekselklier een centrale rol te spelen. Dat doen ze niet alleen omdat ze een primair doelwit zouden zijn van de auto-immuunreactie, maar ook omdat deze epitheelcellen zelf ook immunologische functies uitoefenen, waaronder het produceren van cytokinen.

Speekselkliervoorlopercellen (SGPCs, salivary gland progenitor cells) zijn epitheelcellen die zorgen voor homeostase, het fysiologisch evenwicht, van de speekselklier. SGPCs delen om zichzelf in stand te houden (zelf-vernieuwing) en kunnen uitrijpen (differentiëren) tot speekselproducerende cellen van de klierbesjes (acini). Wang stelde in haar proefschrift vast dat bij pSS het aantal SGPCs in speekselklieren van pSS-patiënten sterk verminderd was en dat deze voorlopercellen ook minder goed in staat waren om uit te rijpen tot speekselvormende cellen. Daarnaast werd gevonden dat epitheelvoorlopercellen tekenen vertoonden van een versnelde veroudering, zowel bij pSS als andere autoimmuunziekten.

Ook onderzocht ze welke signaleringsroutes de proliferatie en differentiatie van SGPCs kunnen beïnvloeden, zodat deze in de toekomst mogelijk ingezet kunnen worden voor de behandeling van pSS.

CV Xiaoyan Wang

Xiaoyan Wang (1990) studeerde Stomatologie aan Shandong University, China. Tijdens haar masterperiode werd ze opgeleid tot klinisch stomatoloog. Na haar afstuderen ontving ze een studiebeurs van de China Scholarship Council voor haar PhD-onderzoek in Universitair Medisch Centrum Groningen en de Rijksuniversiteit Groningen. De titel van haar proefschrift luidt: "Salivary gland progenitor cells and epithelium in primary Sjögren’s syndrome. Pathology and treatment".

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/fe73fdbb-993f-4dd9-a610-998516b316c2