The wandering mind
| Promotie: | Dhr. S. (Stefan) Huijser |
| Wanneer: | 24 januari 2022 |
| Aanvang: | 14:30 |
| Promotor: | prof. dr. N.A. (Niels) Taatgen |
| Copromotor: | dr. M.K. (Marieke) van Vugt |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Science and Engineering |
Onderzoek naar bron en functie van zelf-gegenereerde gedachten
Stefan Huijser onderzocht de gedachten die opkomen terwijl we al iets aan het doen zijn. Dergelijke zelf-gegenereerde gedachten zijn geen zeldzaamheid, maar komen veel voor. Dit proces dat veel van onze tijd verbruikt speelt waarschijnlijk een sleutelrol in ons dagelijks functioneren. Het promotieonderzoek van Huijser heeft nieuwe inzichten opgeleverd over hoe zelf-gegenereerd denken werkt en de gevolgen die het heeft voor lopende en toekomstige activiteiten.
Een uitkomst van het onderzoek is dat zelf-gegenereerd denken een proces is dat concurreert om beperkte middelen met een huidige activiteit. De beschikbaarheid van werkgeheugen en langetermijngeheugen op een bepaald moment creëert de mogelijkheid dat zelf-gegenereerde gedachten kunnen ontstaan. Omgekeerd beperkt zelf-gegenereerd denken het werkgeheugen en het langetermijngeheugengebruik voor een lopende activiteit, wat kan resulteren in prestatieverlies voor de lopende activiteit. De kans dat zelf-gegenereerde gedachten ontstaan, kan worden vergroot door het verwerken van informatie gerelateerd aan ons zelf-concept en onze acute persoonlijke zorgen.
Huijser stelt dat zelf-gegenereerd denken In wezen een proces is van het ophalen van herinneringen. Welke herinneringen worden opgehaald tijdens zelf-gegenereerde gedachten is niet willekeurig. Het selectieproces van herinneringen voor zelf-gegenereerde gedachten prioriteert op toekomstige bruikbaarheid. En die toekomstige bruikbaarheid van een herinnering wordt bepaald door geschiedenis van eerdere bruikbaarheid, en van de associatie met huidige doelen. Vervolgens kunnen de opgehaalde herinneringen worden gebruikt om geheugenstructuren te versterken, bij te werken of te bouwen met mogelijk toekomstig nut.
Deze twee mechanismen, het prioriteren van herinneringen voor zelf-gegenereerde gedachten en het versterken en construeren van geheugenstructuren tijdens zelf-gegenereerd denken, maken mogelijk dat zelf-gegeneerd denken adaptief kan worden gebruikt.
Stefan Huijser verrichte zijn promotieonderzoek bij de afdeling Kunstmatige Intelligentie van het Bernoulli Instituut, met financiering via de European Research Council. Hij werkt nu als Docent/onderzoeker aan de Saxion Hogeschool.