No place like home?

Geringe verhuismobiliteit van ouderen is vooral een eigen keuze

Petra de Jong onderzocht de verhuismobiliteit en woonvoorkeuren van ouderen in Nederland. Zij keek in het bijzonder naar mogelijke verschillen in woonkeuzegedrag onder ouderen. Eerder onderzoek laat zien dat ouderen over het algemeen zeer weinig verhuizen. Er is echter weinig bewijs voor dat de geringe verhuismobiliteit van ouderen wordt bepaald door een eigen keuze of dat die een reactie is op beperkingen, zoals het ontbreken van mogelijkheden op de woningmarkt. De Jong toont aan dat wanneer ouderen een keuze krijgen (zij het een hypothetische), de overgrote meerderheid van de respondenten de voorkeur geeft aan de huidige woonsituatie. Zij concludeert daarom dat de immobiliteit van Nederlandse ouderen vooral wordt ingegeven door vrije wil en niet zozeer door het ontbreken van alternatieve woningen.

Desalniettemin blijkt uit haar onderzoeksresultaten ook dat bepaalde kenmerken van de huidige woonsituatie niet per se overeenkomen met een aantal zeer gewaardeerde kenmerken van de woningen en de leefomgeving in het keuze-experiment. De locatie van de buurt, het woningtype en de toegankelijkheid (zowel intern als extern) van de woning zijn hiervan goede voorbeelden. ‘Ik kan zodoende niet concluderen dat de keuze om de huidige woonsituatie te continueren te danken is aan de geschiktheid van deze woning en/of leefomgeving. Dat betekent dat de bestaande woonsituatie uiteindelijk ongeschikt kan worden om te blijven wonen’, zegt De Jong.

Bovendien toont haar onderzoek aan dat ‘de oudere’ niet bestaat. Ouderen niet alleen te differentiëren naar leeftijd, maar ook naar leefstijl. Via een leefstijlsegmentatiemethode identificeerde De Jong vijf categorieën ouderen die (min of meer) dezelfde standpunten, motivaties en attitudes hadden met betrekking tot huisvesting, variërend van een voorkeur voor (huur)appartementen in een gemêleerde wijk met een mix van eenpersoonshuishoudens, gezinnen en ouderen, tot een sterke voorkeur voor koopwoningen in wijken met overwegend andere koopwoningen. In een buurt wonen met alleen leeftijdsgenoten wordt niet door alle categorieën ouderen positief gewaardeerd. De Jong toont ook aan dat sommige categorieën niet per se de voorkeur geven aan een kleinere woning, zoals vaak wordt aangenomen.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/b86179ad-1b6f-41c9-8330-69fb2be21341