‘Summer Schools zijn een visitekaartje voor interdisciplinair onderwijs’

Challenge-based, interdisciplinair en maatschappijgericht onderwijs. Daar draait het om bij de Summer Schools, mede georganiseerd door de Schools for Science & Society. De deelnemers en docenten met zeer verschillende achtergronden zorgen voor een breed scala aan perspectieven. ‘Het gaat om de menselijke verbinding.’

Tekst: Jelle Posthuma

‘Een van de beste ervaringen uit mijn leven’, zo omschrijft Sarbani Belur haar deelname aan de Summer School Sustainable Landscapes – The Wadden Experience. Belur is gastdocent aan het Birla Institute of Technology and Science (BITS-Pilani) op de Hyderabad-campus en reisde afgelopen zomer naar Nederland om deel te nemen aan de Summer School. Een belangrijke motivatie voor haar deelname was het academische werk van RUG-onderzoeker Wander Jager op het gebied van agent-based simulation. ‘Alleen zijn papers lezen vond ik niet genoeg,’ vertelt Belur. ‘Ik wilde zijn onderzoek in de praktijk ervaren en besloot daarom deel te nemen aan de Summer School waar hij bij betrokken is.’

Tijdens de Summer School The Wadden Experience leerden de deelnemers van RUG-onderzoekers Wander Jager en Daniella Vos over duurzame landschapsontwikkeling in het Waddengebied. Een groep van twintig (internationale) deelnemers ging op een vijfdaagse zeiltocht aan boord van de Willem Jacob. ‘De zeilervaring op de Waddenzee was een belangrijk onderdeel van de Summer School,’ vertelt Belur. ‘In de avond zaten we op het dek van het schip en keken we naar de sterren. Dat moment zal ik nooit vergeten. Als ik mijn ogen sluit, kan ik het nog steeds voor me zien.’

Belur benadrukt hoe waardevol de interactie was tussen de diverse groep deelnemers. ‘Er waren mensen met uiteenlopende kennisniveaus, van studenten tot ervaren onderzoekers, afkomstig uit allerlei delen van de wereld – uit onder andere Italië, Servië, Duitsland, Rusland en Peru. Die diversiteit en de interdisciplinaire samenstelling van de groep maakten de Summer School extra waardevol.’

Visitekaartje

Iedere zomer worden er door de vier Schools for Science & Society diverse Summer Schools georganiseerd. Pauline Bakker is onderwijscoördinator voor de Wubbo Ockels School for Energy & Climate en de Jantina Tammes School of Digital Society, Technology & AI. Ze is zowel praktisch als inhoudelijk betrokken bij vijf Summer Schools op uiteenlopende gebieden, zoals kunstmatige intelligentie (AI) of klimaatadaptatie. ‘De Summer Schools zijn ons visitekaartje op het gebied van interdisciplinair onderwijs’, vertelt ze.

Volgens Bakker sluiten de zomerscholen naadloos aan bij de doelen van de Schools for Science & Society. ‘Ze zijn interdisciplinair, gericht op de maatschappij en challenge-based. Met dat laatste doelen we op het ophalen van vraagstukken vanuit ons netwerk, bijvoorbeeld uit het bedrijfsleven of via overheden en Ngo’s. Daar gaan de deelnemers mee aan de slag. Het mooie is dat de deelnemers zeer divers zijn: van studenten tot professionals met verschillende achtergronden uit het werkveld. Dat zorgt voor een breed scala aan oplossingen voor de vraagstukken.’

Menselijke verbinding

Deze diversiteit aan deelnemers wordt beaamt door Tracy Poelzer, mede coördinator van de Summer School over het gebruik van kunstmatige intelligentie in het hoger onderwijs. ‘We hadden veertien deelnemers uit tien verschillende landen.’ Een belangrijk discussiepunt was de vraag hoe AI onderwijs kan versterken. Sommige docenten voelen zich op hun gemak bij het gebruik van generatieve AI door studenten, terwijl anderen juist nadenken over manieren om onderwijs en toetsing meer ‘AI-resistent’ te maken.

Volgens Poelzer leverden de verschillende perspectieven van de diverse deelnemers interessante inzichten op. ‘Hoewel we allemaal te maken hebben met kunstmatige intelligentie, waren de gesprekken juist door de culturele verschillen verrijkend.’ Ze legt het verschil in ervaring uit: ‘Sommige landen zijn niet of minder goed vertegenwoordigd in grote AI-taalmodellen. ‘Door samen te brainstormen over AI, kregen we inzichten vanuit tien verschillende landen. Deze menselijke verbinding – juist terwijl het thema over AI ging – was essentieel tijdens onze Summer School.’

Ervaringsgericht leren

Ferdinand Lewis, Education Director bij Arts in Health Netherlands (AiHN), onderdeel van de Aletta Jacobs School of Public Health, benadrukt eveneens het belang van menselijke verbinding en diversiteit in perspectieven. Tijdens de Arts in Health Summer School leren deelnemers hoe kunst kan worden toegepast in de zorg. In ziekenhuizen en zorginstellingen kan kunst de ervaring van patiënten verbeteren en zorgprofessionals helpen omgaan met stress en burn-outs. Ook buiten zorginstellingen kan kunst bijdragen aan ziektepreventie en het bevorderen van kwaliteit van leven.

De deelnemers van de Summer School komen vanuit uiteenlopende achtergronden, culturen en landen. Onder de studenten zijn ervaren zorgprofessionals, zoals artsen of verpleegkundigen, professionele kunstenaars en studenten. ‘Het gaat om studenten van alle niveaus, van bachelor tot PhD. En docenten en professionals uit de zorg, de kunsten en het management. Een diverse groep, maar allemaal delen ze een interesse in het thema Arts in Health’, zegt Lewis.

Tijdens de workshops delen onderzoekers de nieuwste theoretische inzichten op het gebied van Arts in Health binnen praktische sessies, die Lewis omschrijft als ‘experiential learning’: ervaringsgericht leren, waarbij theorie en praktijk worden verbonden met de eigen ervaring van de student. ‘Deze manier van leren draait vooral om het oplossen van problemen in concrete, realistische situaties. Echt begrip ontwikkel je het best wanneer het aansluit bij je eigen ervaring. De Summer School biedt een veilige omgeving waarin studenten hun eigen begrip kunnen confronteren en uitbreiden, binnen een ondersteunende gemeenschap.’

De Summer School is bovenal een manier voor deelnemers om kennis te maken met praktijk en onderzoek, en die vervolgens toe te passen in verschillende contexten. Lewis noemt als voorbeeld twee onderzoekers van de RUG die de Summer School gebruikten om hun idee voor een promotieonderzoek naar Literature in Health verder uit te werken, geïnspireerd door hun ervaringen tijdens het programma.

Onderwijscoördinator Bakker noemt als hoogtepunt de feedback van een van de deelnemers aan de Summer School Energy Challenge. ‘Een lange vlucht en een vertraagde busrit: de deelnemer had in aanloop naar de Summer School eigenlijk weinig zin meer. Maar na afloop vertelde hij enthousiast over de nieuwe inzichten en verschillende perspectieven die hij had opgedaan. Dat was voor ons hele mooie feedback, want juist dát is waar het om draait bij de Summer School.’ 

De Summer Schools worden mede georganiseerd door de vier Schools for Science & Society: Aletta Jacobs School of Public Health, Jantina Tammes School of Digital Society, Technology and AI, Rudolf Agricola School for Sustainable Development en de Wubbo Ockels School for Energy and Climate.