RUG-docenten van start met vernieuwd BKO-traject

In september is een herziene opzet van het BKO-traject voor RUG-docenten van start gegaan. De Basiskwalificatie Onderwijs (BKO) is een bewijs van pedagogische bekwaamheid voor docenten in het wetenschappelijk onderwijs die voor alle Nederlandse universiteiten geldt. Elke instelling kan de BKO op eigen manier vormgeven, in Groningen is de BKO in de afgelopen jaren steeds meer toegespitst op het opleiden en ontwikkelen van docenten.

Aanleiding voor herziening van het traject was de toenemende behoefte aan praktijkgerichte opdrachten en de succesvolle learning community-benadering uit de pilot 'one trainer, one group'. Op basis van gesprekken met docenten, trainers, faculteiten en een vragenlijstonderzoek onder oud-deelnemers kwamen verschillende suggesties om het BKO-traject beter te laten aansluiten op de onderwijspraktijk van docenten. Uit evaluaties kwam naar voren dat er behoefte was aan meer persoonlijk contact en meer praktische relevantie van de opdrachten. En niet onbelangrijk: het moest ook werkbaar blijven voor de tien medewerkers van het CIT-team Educational Staff Development (ESD).

Succesvolle pilot

In de afgelopen zeven jaar hebben maar liefst 1500 docenten hun BKO-certificaat behaald. Tussen 2020 en 2024 steeg het aantal deelnemers aan een BKO-traject tot een hoogtepunt van bijna 500 ingeschreven docenten. Dit bracht soms logistieke uitdagingen met zich mee; er moesten meer workshops ingepland worden – 20 tweedaagse workshops per jaar – en de groepen per workshop werden vergroot tot 32 deelnemers. Collega’s uit verschillende teams van Educational Support and Innovation (ESI) werden ingevlogen om opdrachten na te kijken, sessies te verzorgen, of lessen te observeren.

Al snel kwam naar voren dat er bij zowel docenten als trainers meer behoefte was aan persoonlijk contact. In 2024 werd daarom de pilot 'One trainer, one group' uitgevoerd, waarbij cohortgroepen onder begeleiding van één trainer in één semester (of één academisch jaar) hun BKO behaalden. Deze pilot bleek een succes en vormde de basis voor de vernieuwde opzet die in september van start is gegaan.

Focus op praktische opdrachten

In tegenstelling tot de oude opzet focust het vernieuwde BKO-traject meer op learning by doing en persoonlijke ontwikkeling. Er is minder sprake van toetsing door middel van reflectieve schrijfopdrachten; de opdrachten worden tijdens de bijeenkomsten uitgevoerd en minder formeel beoordeeld. Dit is vooral een groot verschil voor de doelgroep van ervaren docenten, die in het verleden een portfolio moesten samenstellen door middel van (zelfstandige) opdrachten.

In de nieuwe opzet wordt meer aandacht besteed aan de daadwerkelijke uitvoering van het onderwijs. Elementen die door deelnemers als het meest waardevol worden beschouwd, zoals feedback op de lesobservaties en de focus op constructive alignment van de eigen vakinhoud, blijven integraal onderdeel van het programma. Docenten met meer dan vijf jaar onderwijservaring krijgen daarnaast de mogelijkheid om in één semester dieper in te gaan op een onderwijskundig thema naar keuze.

Twee nieuwe trajecten

Het vernieuwde BKO-programma bestaat uit twee soorten trajecten: het reguliere BKO-traject (voor docenten met minder dan vijf jaar onderwijservaring) en het BKO 'By Experience'-traject (voor docenten met meer dan vijf jaar ervaring). In de nieuwe opzet bestaat het reguliere BKO-traject uit twee losse modules: 'Teaching & Supervising' en 'Designing & Assessing'. Deze modules bestaan uit vier bijeenkomsten per semester, gevolgd door één groep met een vaste trainer en maximaal 16 deelnemers per groep.

Ook binnen het BKO 'By Experience'-traject is deelname aan bijeenkomsten met een vaste groep nu verplicht. Deze docenten behalen hun BKO binnen één semester. Om beter aan te sluiten op de roosters van de deelnemers hebben beide trajecten nu dezelfde structuur als het reguliere academische onderwijs; men kan starten in september of februari.

Vernieuwde opzet in september gestart

In september 2025 zijn bijna 120 docenten van start gegaan met hun BKO-traject in de vernieuwde opzet. Het gaat om negen groepen van 10 tot 16 deelnemers, onder begeleiding van negen verschillende trainers van team ESD. Elke module wordt zowel in het Engels als het Nederlands aangeboden.

Meer informatie over het BKO-taject