Angst voor complexe data overwinnen door middel van data storytelling

In New Ways of Teaching vertellen docenten over hun innovatieve, creatieve en effectieve onderwijsinitiatieven. Van ongewone lesvormen tot nieuwe technologieën, alles komt aan bod. Hoe zijn deze ideeën ontstaan en wat is de impact ervan op studenten? Deze maand: complexe data in de praktijk brengen door middel van storytelling.

Hoe moedig je HRM-studenten aan met complexe data aan de slag te gaan als hun focus altijd voornamelijk heeft gelegen op de menselijke kant van organisaties? Dr. Jacoba Oedzes en dr. Stefan Berger, respectievelijk universitair docent en universitair hoofddocent Human Resource Management & Organizational Behaviour, kwamen tot de ontdekking dat veel van hun studenten beducht zijn voor data-analyse. Daarom hebben ze binnen hun HR analytics course een manier bedacht om de scherpe kantjes eraf te halen: een 'cursus' data-based storytelling.

Het grotere geheel

‘Data storytelling brengt twee essentiële elementen bij elkaar die allebei even belangrijk zijn: data en storytelling. We geven ons vak aan een diverse groep studenten. Velen van hen voelen zich in eerste instantie onzeker over de technische kanten van data-analyse, zoals statistiek, programmeren met R en resultaten interpreteren. Ons doel is om hen het vertrouwen te geven dat ze in staat zijn om te werken met data, terwijl we ondertussen laten zien dat je er met cijfers alleen niet komt.’

‘Om impact te kunnen maken binnen een organisatie moeten de data worden vertaald naar heldere en relevante verhalen. Dat gaat verder dan simpelweg de resultaten beschrijven. Er moet een strategisch narratief worden opgetuigd met een duidelijk omlijnd doel, gericht op een specifieke doelgroep. Of het nu gaat om een HR-directeur die moet worden overtuigd om te reageren op een trend in het personeelsverloop, of het helpen van een managementteam bij het opsporen van patronen in de diversiteit van het personeelsbestand: data storytelling helpt studenten om inzichten om te zetten in actie.’

Uit de comfortzone

‘Bij het ontwerpen van het vak HR Analytics hadden we twee kerndoelen in ons hoofd. Ten eerste wilden we dat studenten hun angst voor data zouden overwinnen. Velen zijn geïntimideerd door de technische hulpmiddelen, zoals de programmeertaal R of statistische analyses. Daarom richten we ons op het kweken van zelfvertrouwen door hen te laten zien dat ze met de juiste steun en structuur prima in staat zijn om deze vaardigheden te leren en in de praktijk te brengen. We streven niet alleen naar technische bekwaamheid maar ook naar zelfredzaamheid bij het gebruiken van deze datagedreven tools.’

De kloof overbruggen

‘Wij geloven dat het er bij HR-analytics uiteindelijk om gaat dat de getallen worden vertaald naar de praktijk. Daarom bestaat een groot deel van het vak uit het bestuderen van realistische praktijksituaties. We lieten ons inspireren door praktijkvoorbeelden van HR en business analytics en ontwikkelden een methode die studenten niet alleen leert hoe ze grondige analyses moeten uitvoeren maar ook hoe ze hun bevindingen adequaat kunnen presenteren. In echte organisaties worden de beslissingen niet door de data-analisten alleen genomen. Analisten moeten hun inzichten helder en overtuigend communiceren naar managers, bestuurders en stakeholders—van wie velen de taal van de statistiek niet spreken. Daar komt storytelling om de hoek kijken: daarmee wordt de kloof tussen technisch inzicht en strategische besluitvorming overbrugd.’

Leren in de praktijk

‘Het HR Analytics Project Life Cycle (zie RforHR.com, Laughlin, 2024) vormt het hart van het vak; een gestructureerd proces dat nabootst hoe datagedreven projecten zich ontwikkelen in echte organisaties. Door deze cyclus stap voor stap te volgen, krijgen studenten een beter inzicht in hoe analytics eigenlijk gebruikt kunnen worden om problemen op de werkvloer op te lossen. Elke stap van de cyclus wordt behandeld in een speciaal werkcollege met een actieve leervorm. Studenten werken eerst aan praktische uitdagingen en maken daarbij gebruik van data uit de praktijk, waardoor ze de concepten kunnen toepassen terwijl ze leren. Elke sessie sluit vervolgens af met een theoretische reflectie die studenten in staat stelt om hun praktijkervaring te koppelen aan bredere wetenschappelijke en professionele inzichten. Deze structuur zorgt ervoor dat het leren zowel praktisch is als gestoeld op wetenschappelijke kennis.’

De grote finale

‘Het vak wordt afgesloten met het HR Analytics Symposium, waar studenten hun inzichten presenteren aan daadwerkelijke HR-professionals die de rol spelen van raad van bestuur van een fictieve organisatie. Deze sessie simuleert een setting van een groot concern, waarin de studenten hun werk moeten verdedigen en kritische vragen moeten beantwoorden. Om de interactie tussen de professional en de student te bevorderen, vindt er tijdens dit evenement ook een paneldiscussie plaats over de meest recente ontwikkelingen op het gebied van HR analytics. Het symposium wordt vervolgens afgesloten met een netwerkborrel.’

Lovende testimonials

‘Bij de afgelopen studentenenquête behaalde ons HR Analytics vak een uitmuntende gemiddelde score van 4,7 uit 5,0, waarmee het in de top 5 staat van hoogst beoordeelde vakken van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde. De testimonials van studenten laten hun enthousiasme zien en tonen aan dat we onze kerndoelen bereiken: “Dit vak is perfect op maat gemaakt voor studenten zonder programmeerervaring, waardoor het makkelijk wordt om ermee te beginnen”. Een andere student zei: “Doordat er professionals uit de bedrijfswereld worden uitgenodigd om ons eindproject te beoordelen, krijgen wij een waardevolle inkijk in wat er van ons wordt verwacht op de werkvloer. Ik heb deze uitstekend opgezette en boeiende cursus met veel plezier gevolgd!”.’

De weg vinden in een doolhof van data

‘Datagedreven besluitvorming wordt in alle sectoren steeds belangrijker. Deze verschuiving is met name zichtbaar in de HR-sector. Bedrijven gebruiken analytics om meer inzicht te krijgen in het welzijn van hun personeel, het personeelsverloop te laten dalen, eerlijkere wervingsprocedures te ontwikkelen en hun strategieën voor het aantrekken van talent af te stemmen op hun bedrijfsdoelstellingen. Maar terwijl de vraag naar data-onderlegde professionals exponentieel groeit, moeten veel bedrijven erkennen dat ze hier nog niet volledig op voorbereid zijn. Het ontbreekt ze vaak aan de in-house expertise om ruwe data te vertalen naar strategische inzichten. En daar komen onze studenten om de hoek kijken. Doordat we ze door de hele HR analytics cyclus heen begeleiden, van het formuleren van slimme vragen tot aan het overtuigend communiceren van de resultaten, leren we ze niet alleen hoe ze de tools moeten gebruiken maar we vullen ook een gat op qua vaardigheden. Onze afgestudeerden hebben de vaardigheid om analytics aan een actie te verbinden, waardoor ze organisaties kunnen helpen slimmere beslissingen te nemen. In een wereld die wordt overspoeld met data maar waar de helderheid ontbreekt, is dat een vaardigheid die er echt toe doet.’

Meer informatie

• Jacoba Oedzes
• Stefan Berger