Financieel toezicht kost gemeenten 100 miljoen euro

Gemeenten zijn jaarlijks honderd miljoen euro kwijt aan het toezicht door rijk en provincie op hun financiën en aan hun eigen financiële controle. Van deze kosten levert 36 procent de gemeente geen meerwaarde op. Dit blijkt uit onderzoek van COELO (Centrum voor onderzoek van de economie van de lagere overheden), een onderzoeksinstituut verbonden aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen.

Gemeenten worden door de rijksoverheid verplicht financiële informatie te leveren, en ook de provincies willen regelmatig cijfers zien. Daarnaast zijn gemeenten verplicht zelf financiële controle uit te oefenen, en moeten zij daarbij een rekenkamer inschakelen. COELO becijfert op basis van enquêteonderzoek dat de totale kosten voor gemeenten oplopen tot minstens 100 miljoen euro per jaar. Doordat niet alle kosten konden worden meegenomen is dit een voorzichtige schatting. Ook zijn de kosten gemaakt door rijk en provincies buiten beschouwing gebleven.

Interne controle grootste kostenpost

Interne controle – door de gemeente zelf – is goed voor 61 miljoen euro van de in totaal 100 miljoen euro aan kosten. Een van de grote posten hier is de lokale rekenkamer (17 miljoen euro per jaar).

Het externe toezicht kost 39 miljoen euro per jaar. Hierbinnen is de accountantscontrole goed voor 25 miljoen euro, en het interbestuurlijke toezicht – door rijk en provincie - voor 13 miljoen euro.

Bezuiniging mogelijk van 36 procent

Financieel toezicht is natuurlijk onmisbaar. Ook wanneer dit niet langer verplicht zou zijn, zouden gemeenten hier geld aan blijven uitgeven. Maar zij geven aan dat zij 36 procent van de kosten niet zouden maken als dat niet verplicht zou zijn. Het gaat hierbij om activiteiten die zij voor de eigen organisatie niet nodig vinden.

Baten voorstellen kunnen worden berekend

Regelmatig worden voorstellen gedaan om de toezichtlast voor gemeenten te beperken. Aan de hand van dit onderzoek kunnen de baten van dergelijke voorstellen worden bepaald. Zo stelde de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken voor om gemeenten niet langer te verplichten om een verordening op te stellen met betrekking tot eigen onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid. Uit het COELO-onderzoek blijkt dat dit de toezichtlast zou laten dalen met niet meer dan drie procent.

Noot voor de pers

Meer informatie: Maarten Allers, tel. 050-363 3745 of Linda Toolsema, tel. 050-363 4535, e-mail coelo rug.nl.

Op www.coelo.nl kan het rapport worden gedownload.