OpenMind.net: Bijzonder Open Access project met Groningse bijdrage

Ter gelegenheid van de 20ste bijeenkomst van de interdisciplinaire MIND Group is een bijzonder open-access publicatie verschenen dat de disciplinaire grenzen van de psychologie, neurowetenschappen en filosofie overschrijdt. De Groningse Stephan Schleim is een van de 90 auteurs. De publicatie omvat meer dan 1500 pagina's, is volledig peer-reviewed en online beschikbaar via de website open-mind.net.

De bewustzijnsfilosoof Thomas Metzinger initieerde de aan het Frankfurt Institute for Advanced Studies gebaseerde MIND Group in 2003 om jonge onderzoekers een mogelijkheid te bieden contacten te leggen in de internationale wetenschappelijke wereld. Voor de net verschenen publicatie werden de jonge leden uitgenodigd om hoofdartikelen van ervaren wetenschappers die in de afgelopen tien jaar de groep hebben bezocht te commenteren. Onder de auteurs zijn beroemde wetenschappers zoals Daniel Dennett, John-Dylan Haynes, Victor Lamme, of Joëlle Proust.

Stephan Schleim, universitair docent theoretische psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en lid van het Munich Center for Neurosciences, was vroeger studentenassistent van Metzinger en hielp me de eerste bijeenkomsten van de groep te organiseren. In de publicatie reageert hij op een hoofdartikel van Kathinka Evers, ethica aan de Universiteit van Uppsala en directeur van het 'Society and Ethics' gedeelte van het Europese Human Brain Project.

Gebaseerd op het onderzoek van de Franse neurowetenschapper Jean-Pierre Changeux, bediscussieert Evers de mogelijkheid om hersenen van mensen epigenetisch te veranderen. Een mogelijke toepassing zou zijn de hersenen van kinderen en jongeren dusdanig te beïnvloeden, dat zij minder vatbaar voor agressie en fanatisme worden, maar tegelijkertijd socialer en toleranter. Dit zou tot een betere maatschappij kunnen leiden, suggereert de ethica.

Schleim relateert dit aan het recente 'human enhancement' debat. In dit debat werden mogelijkheden verkend om de maatschappij te verbeteren door individu’s psychobiologisch te beïnvloeden. Schleim stelts dat Evers onderzoek uit de sociale wetenschappen naar levenskwaliteit en de verbetering van de maatschappij over het hoofd ziet. Verder beargumenteert hij dat haar idee van epigenetische beïnvloeding van hersenen moeilijk met de menselijke autonomie in overeenstemming is te brengen.

De Engelstalige stukken, in totaal meer dan 1500 pagina’s en volledig peer-reviewed, zijn nu open access op de website open-mind.net beschikbaar.