Some notes on Bayesian time series analysis in psychology
| Promotie: | Mw. T. (Tanja) Krone |
| Wanneer: | 22 september 2016 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotor: | prof. dr. M.E. (Marieke) Timmerman |
| Copromotor: | prof. dr. C.J. (Casper) Albers |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Gedrags- en Maatschappijwetenschappen |
Tijdreeksanalyse van dynamische psychologische processen in statistische modellen
Om zicht te krijgen op de dynamiek van psychologische processen wordt gebruik gemaakt van intensieve, herhaalde metingen van bepaalde eigenschappen of toestanden bij dezelfde persoon. Meestal worden dergelijke gegevens verzameld onder een aantal personen. Een voorbeeld is het meerdere malen per dag gedurende een aantal weken meten van verschillende emoties. Dergelijke gegevens worden geanalyseerd met tijdreeksanalyse, om patronen over de tijd te ontdekken en/of toekomstig gedrag te kunnen voorspellen. Het proefschrift van Tanja Krone slaat een brug tussen de psychologische empirische data en bijbehorende theorie, en de statistische modellen gebruikt in tijdreeksanalyse.
In het proefschrift is de eerste vraag welke schattingsmethode het beste is als relatief korte tijdreeksen beschikbaar zijn, wat meestal het geval is bij psychologische toepassingen, en de data een zogenaamd autoregressief model volgen. Uit het vergelijkende warenonderzoek blijkt dat zogenaamde iteratieve methoden, zoals maximum likelihood en Bayesiaanse Markov Chain Monte Carlo, de beste keuze zijn.
De tweede vraag is hoe essentiële karakteristieken van tijdreeksgegevens in een zinvol model gevat kunnen worden. Hiervoor is gebruikt gemaakt van het Bayesiaans dynamisch model (BDM). Het BDM is erg flexibel, wat het breed toepasbaar maakt. Een eerste BDM is gebouwd voor frequentie-data over paniekaanvallen, waarbij de data beïnvloed wordt door externe variabelen. Een tweede BDM is gebouwd om de karakteristieken van verschillende emoties te kwantificeren. De derde toepassing laat zien hoe verschillende modellen vergeleken kunnen worden.
De heldere uitleg in het proefschrift betreffende de omgang met missende data, niet-normaal verdeelde data, externe variabelen en andere belangrijke punten in empirisch onderzoek, kan gebruikt worden als leidraad voor toekomstig onderzoek.
Tanja Krone deed haar promotieonderzoek – gefinancierd door NWO – bij de afdeling Psychometrische & Statistische Technieken van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen.
Zie ook het nieuwsbericht van NWO: Betrouwbare voorspellingen in psychologische dynamiek dankzij tijdreeksmodel