Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Organisatie Actueel Promoties & Oraties GMW

Kritische kijkers

Een onderzoek naar mediaopvoeding bij adventure/fantasy-verhalen in de adolescentie
Promotie:Mw. M. (Marika) Curganov
Wanneer:11 maart 2021
Aanvang:16:15
Promotor:prof. dr. J.J.H. (Jeroen) Dekker
Copromotors:dr. W.A.J. Meijer, dr. P. Nikken
Waar:Academiegebouw RUG
Faculteit:Gedrags- en Maatschappijwetenschappen
Kritische kijkers

Adventure/fantasy-verhalen en media-opvoeding in de adolescentie

Media-opvoeding is een 'hot topic'. Vaak verschijnen berichten over de vele uren per dag die kinderen doorbrengen op verschillende media en de gevaren die dat met zich meebrengt. Ouders hebben daarover veel vragen en onzekerheden. Als gevolg van de coronacrisis is dit op scherp komen te staan, omdat iedereen erg afhankelijk is geworden van media en technologie.

Het proefschrift van Marika Curganov gaat over mediagebruik bij jeugdigen en biedt aanknopingspunten om ermee om te gaan. Zij heeft onderzoek gedaan naar adviezen over mediaopvoeding, de consumptie van adventure/fantasy-verhalen door meisjes, hoe identiteitsontwikkeling vorm krijgt in deze verhalen, en de meerwaarde van de kritische pedagogiek in het vraagstuk van mediaopvoeding.

Hieruit blijkt dat de huidige adviezen over mediaopvoeding goed toepasbaar zijn, maar weinig onderbouwd en niet gebaseerd op pedagogische theorie. Meisjes vanaf 12 jaar hebben massaal Harry Potter, The Hunger Games en Twilight gezien en gelezen, deelden deze interesse vooral met hun leeftijdsgenoten en konden zich met name identificeren met vrouwelijke hoofdpersonen.

Van deze hoofdpersonen geeft alleen Katniss uit The Hunger Games een voorbeeld van hoe je door zelfonderzoek een stabiel gevoel van identiteit bereikt. De kritische pedagogiek kan in het vraagstuk over mediaopvoeding een bijdrage leveren op verschillende vlakken, met name met een hoger doel, namelijk te strijden voor een betere wereld.

Naar aanleiding van het onderzoek zijn er verschillende aanbevelingen. Adviezen over mediaopvoeding moeten worden toegespitst op leeftijden van jeugdigen, sterker worden onderbouwd, en over zowel kansen als risico’s van mediagebruik gaan. Verder moet verantwoordelijkheid voor de opvoeding breed gedragen worden. Niet alleen ouders en (beroeps)opvoeders als leerkrachten en opvoedondersteuners, maar ook mediabedrijven en overheden zijn verantwoordelijk voor de wereld waarin jeugdigen opgroeien.