Empowering pre-service teachers through inquiry
| Promotie: | dr. ir. L.C. (Lidewij) van Katwijk |
| Wanneer: | 01 oktober 2020 |
| Aanvang: | 18:00 |
| Promotors: | prof. dr. K. (Klaas) van Veen, prof. dr. E.P.W.A. Jansen |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Gedrags- en Maatschappijwetenschappen |
De toegevoegde waarde van het afstudeeronderzoek bij de pabo
Sinds circa tien jaar is het afstudeeronderzoek een vast onderdeel op iedere pabo. Menig student en opleider ziet het als struikelblok. Waarom is het ingevoerd en wat is de meerwaarde ervan? Een formele reden ligt in de Europees vastgestelde eisen voor bacheloropleidingen (de Dublin-descriptoren). Een inhoudelijke reden is de veronderstelling uit eerder onderzoek, dat onderzoek leren doen op lerarenopleidingen de basis legt voor een leven lang leren. Geen enkele lerarenopleiding heeft formeel als doel onderzoekers op te leiden. Het gaat om praktijkonderzoek ter verbetering van het eigen onderwijs. Hierbij is het de bedoeling nieuwsgierige en kritische leraren op te leiden: professionals die hun onderzoekende houding kunnen omzetten in onderzoekend handelen. Oftewel ontwikkeling van onderzoekend vermogen.
Lidewij van Katwijk onderzocht hoe het onderzoekend vermogen ontwikkeld wordt in het beoogde, het ingevoerde en het bereikte curriculum van de pabo. Het blijkt dat zowel aanstaande leraren als lerarenopleiders in Nederland en Australië praktijkonderzoek een waardevol en zinvol onderdeel vinden van de opleiding. De aanstaande leraren voelen zich hierdoor gesterkt in hun vaardigheden en autonomie als leraar. Ook blijkt er een positieve relatie tussen de kwaliteit van het afstudeeronderzoek en de kwaliteit van het lesgeven in de eindstage. Toch zijn de nog onderontwikkelde onderzoekcultuur op basisscholen, het formele karakter van het afstudeeronderzoek en de realistische kijk op de inductiefase de belangrijkste redenen waarom studenten geen onderzoek denken te gaan doen in hun toekomstige beroep.
De belangrijkste conclusie is dat praktijkonderzoek, uitgevoerd door aanstaande leraren basisonderwijs, een toegevoegde waarde voor hen heeft. Zij voelen zich gesterkt in hun lesgeven en het toepassen van onderzoeksresultaten in hun praktijk. Pabo's beogen het onderzoekend vermogen van aanstaande leraren te ontwikkelen, waarbij de onderzoekende houding het belangrijkste aspect is. Pabostudenten herkennen dit niet in de onderwijsactiviteiten en toetsing van het praktijkonderzoek.